Αρχαία κατεύθυνσης Γ Λυκείου: Πλάτωνα Πολιτεία Ενότητες 12 και 13 προτεινόμενο θέμα

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΓΝΩΣΤΟ

Κείμενο:

Ενότητα 12η: Τὶ δέ; Τό­δε οὐκ εἰ­κός, ἦν δ’ ἐ­γώ, καὶ ἀ­νάγ­κη ἐκ τῶν προ­ει­ρη­μέ­νων, μή­τε τοὺς ἀ­παι­δεύ­τους καὶ ἀ­λη­θεί­ας ἀ­πεί­ρους ἱ­κα­νῶς ἄν πο­τε πό­λιν ἐ­πι­τρο­πεύ­σαι, μή­τε τοὺς ἐν παι­δεί­ᾳ ἐ­ω­μέ­νους δι­α­τρί­βειν δι­ὰ τέ­λους, τοὺς μὲν ὅ­τι σκο­πὸν ἐν τῷ βί­ῳ οὐκ ἔ­χου­σιν ἕ­να, οὗ στο­χα­ζο­μέ­νους δεῖ ἅ­παν­τα πράτ­τειν ἃ ἂν πράτ­τω­σιν ἰ­δί­ᾳ τε καὶ δη­μο­σί­ᾳ, τοὺς δὲ ὅ­τι ἕ­κον­τες εἶ­ναι οὐ πρά­ξου­σιν, ἡ­γού­με­νοι ἐν μα­κά­ρων νή­σοις ζῶν­τες ἔ­τι ἀ­πῳ­κί­σθαι;

Ἀ­λη­θῆ, ἔ­φη.

Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου (μαθήματα 5, 8, 9, 10)

Να μεταφράσετε το απόσπασμα Χ.

V. Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.

VIII. erat in proximo non venabulum sed stilus et pugillares; cogitabam aliquid enotabamque; etsi retia vacua, plenas tamen ceras habebam. Silvae et solitudo sunt magna incitamenta cogitationis.

IX.  Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro se ipsam interficit. Brutus ex vulnere dolore magno cultrum extrahit et delictum punire parat. Populum concitat et Tarquinio imperium adimit. Liber iam populus Romanus duo consules, Iunium Brutum et Tarquinium Collatinum, deligere constituit.

Έκθεση Γ Λυκείου: Διαδίκτυο και νέοι

Ξέφραγο το Διαδίκτυο;

Μπορεί για τους νέους που τώρα αρχίζουν την ενσυνείδητη ζωή τους, οι σύγχρονοι τρόποι επικοινωνίας με τεχνολογίες ηλεκτρονικές και ψηφιακές να φαίνονται αυτονόητοι, όπως φαίνονταν σε μας το τηλέφωνο και η ραδιοφωνία. Για τους λιγότερο ή περισσότερο παλαιότερους, οι τρόποι αυτοί διατηρούν τον θαυμαστό τους χαρακτήρα. Να έχεις μπροστά στα μάτια ή στα αυτιά σου και σε χρόνο μηδέν, όποιο κείμενο, όποια εικόνα, όποιον ήχο βρίσκεται κάπου αποθηκευμένος, στα πέρατα της Γης ή θέλει κάποιος να σου μεταδώσει, είναι κάτι που μεταβάλλει τις συνθήκες της εργασίας, των συναλλαγών, της ψυχολογίας, ολόκληρης της ζωής. Κι αυτή η αύξηση των δυνατοτήτων επικοινωνίας των ανθρώπων πραγματικά αυξάνει τις δυνατότητες πραγμάτωσης ανθρώπινων αξιών και προπάντων της ανθρώπινης ελευθερίας. Έτσι, δικαιολογείται η αναγωγή του Internet σε κατ' εξοχήν χώρο ελευθερίας.

Προτεινόμενο διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου, μαθήματα 46, 47

Α. Να μεταφραστούν τα ακόλουθα αποσπάσματα:

46. Philosophi mundum censent regi numine deorum; eum esse putant quasi communem urbem et civitatem hominum et deorum, et unum quem que nostrum eius mundi esse partem; ex quo illud natura consequitur, ut communem utilitatem nostrae anteponamus.

47. Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi pater obiecit: «Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?»

Έκθεση Γ Λυκείου: Οι κλιματικές αλλαγές πηγή παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

«Καθένας έχει δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον ίδιο και στην οικογένεια του υγεία και ευημερία»

Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 10 Δεκεμβρίου 1948

Αρθρο 25 (1)

Μέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η 10η Δεκεμβρίου και όμως σε αυτό τον κόσμο της αφθονίας και της υπερκατανάλωσης εκατομμύρια άνθρωποι στερούνται των βασικών και στοιχειωδών δικαιωμάτων στη ζωή και την ελευθερία. Η παγκοσμιοποίηση της καταπίεσης, της ανέχειας και της εξαθλίωσης είναι γεγονός. Μελέτες φανερώνουν την τραγική πραγματικότητα: 13 εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο πεθαίνουν λόγω περιβαλλοντικών καταστροφών, 4 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω της έκθεσης τους σε μολυσμένο νερό και αέρα, 30% της παιδικής νοσηρότητας προέρχεται από περιβαλλοντικούς ρύπους. Οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, την υγεία και την οικονομία, έρχονται να επιδεινώσουν την ήδη άσχημη πραγματικότητα.

Ιστορία κατεύθυνσης: O Κουμουνδούρος εκφραστής των πολιτικών αιτημάτων της δεκαετίας του 1850 (πηγή)

Με βάση τις ιστορικές γνώσεις σας και το παράθεμα που ακολουθεί, να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα:

  α. Ποια ήταν τα αιτήματα των οποίων εκφραστής υπήρξε ο Α. Κουμουνδούρος;

   β. Πώς μπορεί να τεκμηριωθεί η φράση «Ο Κουμουνδούρος είχε όλες τις αρετές που πρέπει να στολίζουν έναν κοινοβουλευτικό άνδρα»;

ΠΗΓΗ: Κουμουνδούρος: ο πρώτος πολιτικός με συνείδηση  κοινοβουλευτική

Ο Κουμουνδούρος μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρώτος Έλληνας πολιτικός με συνείδηση κοινοβουλευτική. Ήθελε η κυβέρνησή του να στηρίζεται στην πλειοψηφία των βουλευτών και γι’ αυτό, μιλώντας στη Βουλή, προσπαθούσε να πείσει και όχι να δελεάσει, όπως επεδίωκε ο ∆εληγιώργης. Εκτιμούσε την αγχίνοια του Βούλγαρη και σεβόταν την πατριαρχική νοοτροπία του, αλλά αρνιόταν να υποταχθεί στον αυταρχισμό του. Συμπαθούσε το ∆εληγιώργη, αλλά δεν τον εμπιστευόταν, γι’ αυτό και δε συνεργάστηκε μαζί του. Εκτιμούσε τον Τρικούπη αλλά και τον αντιπαθούσε βαθύτατα, γι’ αυτό και τον χρησιμοποίησε μια και μόνο φορά. Ο Κουμουνδούρος είχε όλες τις αρετές που πρέπει να στολίζουν ένα κοινοβουλευτικό άνδρα. Ψυχραιμία, ανεξικακία, ελαστικότητα, προσαρμοστικότητα,  καλή διάθεση, ευγένεια στους τρόπους, επιμέλεια, εργατικότητα, επιμονή, όσο και υπομονή, πραότητα. ∆εν θύμωνε και δεν λύπησε σχεδόν κανένα, γι’ αυτό και τον χαρακτήριζαν «γλυκύτατο». Με απόλυτη ευλάβεια, τηρούσε όλους τους κανόνες στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι και δεν προσπάθησε ποτέ να βγει έξω από τα συνταγματικά πλαίσια. Αυτό που δεν του πήγαινε  ήταν να βρεθεί στην ίδια κυβέρνηση με το Βούλγαρη...

Ι.Ε.Ε. τόμος ΙΓ΄, σ. 248

Η μικρή ιστορία του μέτρου

Ο ορισμός του μέτρου έγινε στη Γαλλία το 1791 από την Ακαδημία των Επιστημών (Académie des sciences), η οποία όρισε ως μονάδα μέτρησης μήκους το «γαλλικό μέτρο» ως ίσο με ένα προς δέκα εκατομμύρια φορές την απόσταση από τον Ισημερινό έως το Βόρειο Πόλο, του μεσημβρινού της Γης που διασχίζει το Παρίσι. Το όνομα της νέας μονάδας ήταν Μètre, από την ελληνική λέξη Μέτρον. Υιοθετήθηκε από τη Γαλλική Κυβέρνηση το 1795, και έκτοτε έχει εξαπλωθεί σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου. Οι Αγγλοσάξονες διατηρούν τα δικά τους μέτρα και σταθμά.

Πηγή ιστορίας κατεύθυνσης: Τα προγράμματα και οι αντιλήψεις του Τρικούπη και του Δηλιγιάννη για την οργάνωση και τη λειτουργία του κράτους

Αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε τα προγράμματα και τις αντιλήψεις του Χαρίλαου Τρικούπη και του Θεόδωρου Δηλιγιάννη για την οργάνωση και τη λειτουργία του κράτους.

Μονάδες 25

Κείμενα

α. Η αντίθεση ανάμεσα σ' αυτούς τους δύο πολιτικούς δεν μπορούσε να γίνει με­γαλύτερη. Ο Τρικούπης ήταν ένας δυτικόφιλος μεταρρυθμιστής, ανυπόμονος να στερεώσει και να αναπτύξει την Ελλάδα οικονομικά και πολιτικά, πριν ε­μπλακεί σε ιρρεδεντιστικές* (ιρρεδεντισμός = αλυτρωτισμός) περιπέτειες. Ο Δηλιγιάννης όμως, απόγονος μιας εξέχουσας οικογένειας της Πελοποννήσου ήταν ένας αποφασισμένος υπο­στηρικτής της «Μεγάλης Ιδέας».

 Richard Clogg, «Σύντομη Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας»,

σελ. 136, εκδόσεις Καρδαμίτσα, Αθήνα 1999.

Πηγή ιστορίας κατεύθυνσης: Οι συνθήκες δημοσίευσης και οι συνέπειες του άρθρου "Τις πταίει;"

Με βάση τις πηγές και τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα: Κάτω από ποιες συνθήκες ο Χ. Τρικούπης δημοσίευσε το άρθρο «Τις πταίει;»; Ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της κίνησης;

Πηγή 1

Όπως αναφέρθηκε, ο Τρικούπης δεν πολιτεύθηκε στις εκλογές του 1874. Υποστήριξε όμως τους Δημοσθένη Στάικο και Νικόλαο Σωτηρόπουλο, φίλους του Βούλγαρη (στα «στηλιτικά» ο δεύτερος πήγε με την αντιπολίτευση), για να κτυπήσει το Δεληγιώργη. Όταν βεβαιώθηκε για την αποτυχία του τελευταίου, δημοσίευσε στην εφημερίδα «Καιροί», στις 29 Ιουνίου, ανυπόγραφο άρθρο με τον τίτλο «Τις πταίει;». Με αυτό υποστήριζε ότι οι κυβερνήσεις που σχηματίσθηκαν από το 1868 και διενήργησαν τις εκλογές ήταν καθαρά προσωπικές και όφειλαν την ύπαρξη τους «εις μόνην την απόλυτον χρήσιν της εν τω συντάγματι αναγεγραμμένης υπέρ του στέμματος προνομίας του διορισμού και της παύσεως των υπουργών». Στην προνομία, συνέχιζε, το Σύνταγμα δε βάζει ρητούς περιορισμούς, αλλά έμμεσους, εκείνους που απορρέουν από τα δικαιώματα που αναγνωρίζει το ίδιο στη βουλή. Οι περιορισμοί όμως αυτοί αγνοήθηκαν και έτσι το έθνος αντιμετωπίζει πάλι το δίλημμα: υποταγή στην αυθαιρεσία ή επανάσταση. Πριν από την επανάσταση έπρεπε να εξαντληθούν όλα τα προληπτικά μέτρα. Και ιδιαίτερα να ασκηθεί πίεση από την κοινή γνώμη στο στέμμα για να υιοθετήσει την αρχή, ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να σχηματίζονται από την πλειοψηφία της βουλής. Δεν είναι αντισυνταγματικό, ούτε αντί κοινοβουλευτικό να σχηματίζεται κυβέρνηση από μειοψηφία. Θεμέλιο όμως του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος είναι η παρουσία δύο κομμάτων στη βουλή. Για να συγκροτηθούν αυτά τα δύο κόμματα, χρειάζεται όλοι να βεβαιωθούν ότι δε θα σχηματισθεί πια κυβέρνηση από τη μειοψηφία. Γιατί όσο τα μικρά κόμματα θα ελπίζουν ότι θα πάρουν την εντολή και τη διάλυση, δεν συγχωνεύονται με άλλα για να ιδρύσουν ένα μεγάλο κόμμα. «Ας αφεθή να λειτουργήσει το πολίτευμα» συνέχιζε το άρθρο, «εν τη βεβαιότητι, ότι εκ της πλειονοψηφίας της βουλής μορφώνεται η κυβέρνησις και ταχέως θα ίδωμεν την Βουλήν συντασσομένην εις δύο κόμματα. Ουδέν των θεμελιωδών ζητημάτων άτινα εν Γαλλία ή Ιταλία διαιρούσι τους πολιτευόμενους εις πολλά κόμματα, έχομεν εν Ελλάδι- τα πολλά κόμματα παρ' ημίν είναι αποτέλεσμα της προσκλήσεως των μειονοψηφιών εις την εξουσίαν».