Παραθετικά επιθέτων (Λατινικά)

ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ  ΕΠΙΘΕΤΩΝ

Η λατινική όπως και η λατινική έχει τρεις βαθμούς:

α) θετικό: gradus positivus

β) συγκριτικό: gradus comparativus

γ) υπερθετικό: gradus superlatinus.

     Ο κοινός σχηματισμός των παραθετικών είναι κοινός για τα επίθετα της 2ης και της 3ης κλίσης. Οι καταλήξεις των παραθετικών είναι:

 

Συγκριτικός:	αρσ. και θηλυκό:			- ior	ουδ:	- ius
Υπερθετικός:	αρσ:	- issimus	θηλ:	- issima	ουδ:	- issimum

     Για να σχηματίσουμε τους βαθμούς ενός επιθέτου ή της επιθετικής μετοχής παίρνουμε τη γενική του ενικού του αρσενικού, αφαιρούμε την κατάληξη (– i για την 2η κλίση και – is για την 3η κλίση) και προσθέτουμε τις καταλήξεις των παραθετικών *, π.χ.

	θετικός		συγκριτικός		υπερθετικός
Β΄ κλίση:	altus	(alt – i)	alt - ior	alt – ius	alt – issimus (- a – um)
Γ΄ κλίση:	brevis	(brev – is)	brev - ior	brev - ius	brev – issimus (- a – um)

 

      *   προσοχή:

     Το επίθετο dives (= πλούσιος) που η γενική του είναι divitis και με συγκοπή ditis σχηματίζει τα παραθετικά του:        συγκρ: divitior – divitius κ΄ ditior – ditius

υπρθ: divitissimus – a – um  κ΄ ditissimus – a – um.

 

 

Συντακτικό Λατινικών: Ο προσδιορισμός του τόπου

Η ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟ:

α.  με τοπικά επιρρήματα: ubi, hic, istic, illic, ibi, ibibem, ubi, ubicumque, alicubi, usquam, ubique, nusquam, alibi. 

β.  in, sub, super + αφαιρετική (τοπική)

γ.  ad, apud, adversus, ante, contra, circa, circum, cis, citra, praeter, prope + αιτιατική

δ.   απλή γενική προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών είναι α΄ και β΄ κλίσης ενικού αριθμού

ε.   απλή αφαιρετική: προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών που είναι:

1ης  και 2ης  κλίσης πληθυντικού αριθμού 

3ης  (4ης ή 5ης) κλίσης ενικού ή πληθυντικού αριθμού

      παρατηρήσεις: Στην περίπτωση που οι αφαιρετικές συνοδεύονται από τον οικείο γεωγραφικό όρο (urbs, oppidum κλπ.) (προηγούμενο ή επόμενο)  η σχέση εκφέρεται με in + αφαιρετική

       π.χ. Romae (= στη Ρώμη)            in urbe Roma (= στην πόλη Ρώμη)

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

 

Η ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΠΟ

α. με τοπικά επιρρήματα: quo, huc, ista, istuc, illo, illuc, eo, eodem, quo, quocumpqu, aliquo, alio κλπ.

β.  in, sub, super + αιτιατική *

γ. ad + αιτιατική**

δ.  απλή αιτιατική  προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών και το όνομα Aegyptus***

    παρατηρήσεις:

       * in + αιτιατική ονόματος πόλης ή χώρας, κατεύθυνση και άφιξη (ή επιδιωκόμενη άφιξη) 

       στην πόλη ή χώρα, αλλά προκειμένου για πόλη, και κίνηση στα περίχωρα αυτής 

    **  ad + αιτιατική ονόματος πόλης ή χώρας, κατεύθυνση και προσέγγιση στη χώρα ή στα 

        περίχωρα, προάστια της πόλης (όταν το ρήμα που συνοδεύει τον εμπρόθετο είναι 

        κίνησης)

   *** Στην περίπτωση που οι αφαιρετικές συνοδεύονται από τον οικείο γεωγραφικό όρο 

       (urbs, oppidum κλπ.) (προηγούμενο ή επόμενο) η σχέση εκφέρεται με in, ad + αιτιατική

π.χ. Romam (= προς τη Ρώμη)       in (ή ad) urbem Romam (= προς την πόλη Ρώμη)

 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Η ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΠΟ (προέλευση - απομάκρυνση)

α. με τοπικά επιρρήματα: unde, hinc, istinc, illinc, inde, indidem, utrimque, undecumque, alicumque, aliunde, caelitus, funditus, radicitus, divinitus.

β. ab, ex, de + αφαιρετική 

γ. απλή αφαιρετική  προκειμένου για ονόματα πόλεων ή μικρών νησιών και το όνομα Aegyptus *

  παρατηρήσεις:

      * Στην περίπτωση που οι αφαιρετικές συνοδεύονται από τον οικείο γεωγραφικό όρο 

       (urbs, oppidum κλπ.) (προηγούμενο ή επόμενο) η σχέση εκφέρεται με 

        ab, ex + αφαιρετική

 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

Η ΚΙΝΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΠΟ (δια μέσου)

α. με τοπικά επιρρήματα: qua, ea, eadem, hac, illac, istac, qua, quacumque, aliqua, alia κλπ 

β. per + αιτιατική 

γ. απλή αφαιρετική  προκειμένου να δηλωθεί διέλευση μέσα από πλατεία, πύλη, δρόμο, γέφυρα, ποτάμι, θάλασσα κλπ. Συνήθεις αφαιρετικές: porta / portis, via, itinere, ponte, flumine, amne, vado, terra, mari, colle κλπ

Διαγώνισμα λατινικών Β΄ Λυκείου (μαθήματα 16 – 17)

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β΄ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. Να µεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσµατα:

16. Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur; dux Arvernorum vivus in fuga comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur; reliqui ex fuga in civitates discedunt. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Caesar iubet arma tradi ac principes produci.

.........................................................................................................

17. Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum, qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant. Alius alia de causa discedere cupiebat. Nonnulli pudore adducti remanebant. Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur.

Μονάδες 40

Παρατηρήσεις

1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές:

• magna caedes: γενική πληθυντικού αριθµού
• signa militaria: αιτιατική ενικού αριθµού
• postero die: αφαιρετική πληθυντικού αριθµού
• incredibili virtute: ονοµαστική ενικού αριθµού

Μονάδες 4

β. Να γράψετε τη γενική πληθυντικού αριθµού των παρακάτω τύπων: princeps, fuga, numerus, timor, vultum.

Μονάδες 2,5

γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω αντωνυµίες:

• qui α. αιτιατική πληθυντικού αριθµού του αρσενικού γένους β. αιτιατική πληθυντικού αριθµού του ουδέτερου γένους
• hi α. αιτιατική ενικού αριθµού του θηλυκού γένους β. αιτιατική ενικού αριθµού του ουδέτερου γένους

Μονάδες 2

δ. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των τύπων: consistit, nutriuntur, lavantur

Μονάδες 4

2. Να γράψετε ό,τι ζητείται:

α. referuntur: να γράψετε τα τρία πρόσωπα του ενικού αριθµού στην οριστική του ενεστώτα της ενεργητικής φωνής.

Μονάδες 1,5

β. capitur: να γράψετε το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του ρήµατος στην οριστική όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής.

Μονάδες 3

γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηµατικούς τύπους:

• iubet : β΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού ενεργητικής φωνής.
• tradi : απαρέµφατο ενεστώτα ενεργητικής φωνής.
• produci : γ΄ ενικό πρόσωπο οριστικής µέλλοντα µέσης φωνής.
• esse : α΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου.
• remanebant : β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειµένου.
• poterant : το ίδιο πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του υπερσυντελίκου.
• miserabantur : ονοµαστική ενικού του αρσενικού γένους της µετοχής του ενεστώτα.

Μονάδες 4

3.α. Να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος του επιθέτου ή επιρρήματος στους άλλους βαθμούς: frigidissimis, turpis, iners, saepe

Μονάδες 4

3β. Να διορθώσετε τα συντακτικά λάθη που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να δικαιολογήσετε τις διορθώσεις σας:

α) Simul nostri pila in hostibus mittunt, gladia proeliantur.

β) Hostes equitatum viderunt et terror concutiuntur.

γ) Galli in civitatibus confugiunt.

δ) Duces hostibus aut vivos in fugam capiuntur aut occiduntur.

ε) Caesar ad eum signa militaria tradere iubet.

στ) Vercingetorix se dedi debet.

ζ) Caesar Gallos arma tradi iubet.

Μονάδες 10

γ. Postero die ad Caesarem legati mittuntur.Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης.

Μονάδες 2,5

4α. Dux Arvernorum vivus in fuga a Romanis comprehenditur: Να µετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

Μονάδες 8

β. Magnus timor exercitum occupavit. Να µετατρέψετε την παραπάνω πρόταση σε απαρεµφατική µε εξάρτηση από τη φράση: Caesar dicit...

Μονάδες 4,5

5α. Να μετατραπούν σε αναφορικές οι προτάσεις με τα μαύρα γράμματα και να συνδεθούν με τις υπόλοιπες, αφού γίνουν οι αναγκαίες μεταβολές.

• Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae.
• Germanorum vita omnis in venatinibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae.

Μονάδες 6

β. Να διορθώσετε τα συντακτικά λάθη που υπάρχουν στις παρακατω προτάσεις και να δικαιολογήσετε την απάντησής σας.

• Germani non student agriculturam.
• Germani in flumina se lavant.
• Locos fricidissimos vivimus[1].
• Cum civitas bellum gerit, magistratus creabantur.

Μονάδες 4

---

[1] vivimus = ζούμε.

Ετικέτες Technorati: λατινικά Β Λυκείου,διαγώνισμα λατινικών Β Λυκείου,μάθημα 16,μάθημα 17

Λατινικά: Οι καταλήξεις των ουσιαστικών κατά κλίσεις και γένη

Οι καταλήξεις των ουσιαστικών κατά κλίσεις και γένη:

	ΑΡΣΕΝΙΚΑ	ΘΗΛΥΚΑ	ΟΥΔΕΤΕΡΑ
Α΄ ΚΛΙΣΗ	- a	- a	δεν υπάρχουν
Β΄ ΚΛΙΣΗ:	- us	- us	- um
Γ΄ ΚΛΙΣΗ:	– o – or – os – er – es – is – quis – nis	– us – io – do (συμφ. + s) – x – is – es – as – aus – go	– c – al – en – t  - ar – ur – us
ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ	ο ορος αιρεσις	ουσιωδώς επί (x) ίσες (:ισοσύλλαβα) as aus go	calent arurus
Δ΄ ΚΛΙΣΗ:	– us	– us	– u
Ε΄ ΚΛΙΣΗ:	– es	– es	δεν υπάρχουν

Από τα πρωτόκλιτα ουσιαστικά αρσενικά είναι τα ονόματα:

1. ποταμών (Το Allia – Aliae εξαιρείται και είναι θηλυκό)
2. ανέμων
3. λαών
4. αρσενικών ζώων
5. αντρικών επαγγελμάτων

Από τα δευτερόκλιτα ουσιαστικά θηλυκά είναι:

1. τα ελληνικά ονόματα – δάνεια χωρών πόλεων, νησιών
2. τα ονόματα θάμνων, φυτών
3. μερικά ονόματα πολύτιμων λίθων

Από τα τεταρτόκλιτα ουσιαστικά θηλυκά είναι τα:

1. domus – domus
2. ficus – ficus
3. manus – manus

Από τα πεμπτόκλιτα ουσιαστικά αρσενικά είναι τα:

1. dies – diei
2. meridies – meridiei

σημείωση: στην πέμπτη κλίση πλήρη ενικό και πληθυντικό έχουν τα: dies – diei και res – rei.

Ετικέτες Technorati: λατινικά Β Λυκείου,λατινικά Γ Λυκείου,γραμματική λατιικών,ουσιασττικά,γένη,καταλήξεις,κλίση

Διαγώνισμα Λατινικών Β΄ Λυκείου

Β΄ ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:

16. Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur; dux Arvernorum vivus in fuga comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur; reliqui ex fuga in civitates discedunt. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Caesar iubet arma tradi ac principes produci.

.........................................................................................................

17. Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum, qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant. Alius alia de causa discedere cupiebat. Nonnulli pudore adducti remanebant. Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur.

Μονάδες 40

Β. Παρατηρήσεις

1α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές:

• magna caedes : γενική πληθυντικού αριθμού

• signa militaria : αιτιατική ενικού αριθμού
• postero die : αφαιρετική πληθυντικού αριθμού
• incredibili virtute : ονομαστική ενικού αριθμού

Μονάδες 8

β. Να γράψετε τη γενική πληθυντικού αριθμού των παρακάτω τύπων:

• princeps, fuga, numerous, timor, vultum

Μονάδες 2,5

γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες:

• qui : αιτιατ. πληθυντ. αριθμ. του αρσεν. και ουδέτ. γένους.
• hi : αιτιατ. ενικού αριθμού του θηλυκού και ουδέτ. γένους.

Μονάδες 2

2α. occupavit, remanebant: να γίνει χρονική αντικατάσταση

Μονάδες 1,5

β. capitur: να γράψετε το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του ρήματος στην οριστική όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής.

Μονάδες 3

γ. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:

• · iubet : β΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού ενεργητικής φωνής
• · tradi : απαρέμφατο ενεστώτα ενεργητικής φωνής
• · produci : γ΄ ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα μέσης φωνής
• · esse : α΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου
• · remanebant : β΄ ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου
• · poterant : το ίδιο πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του υπερσυντελίκου
• · miserabantur : ονομαστική ενικού του αρσενικού γένους της μετοχής του ενεστώτα.

Μονάδες 7

3α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται η συντακτική λειτουργία της κάθε λέξης.

• princeps : είναι ................................................. στο ............................
• numerus : είναι ................................................. στο ............................
• arma : είναι ................................................. στο ................................
• lacrimas : είναι .................................................... στο ........................
• suis : είναι ......................................................... στο .........................

Μονάδες 10

β. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης.

Μονάδες 2,5

4α. Dux Arvernorum vivus in fuga a Romanis comprehenditur: Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

Μονάδες 4

β. Magnus timor exercitum occupavit. Να μετατρέψετε την παραπάνω πρόταση σε απαρεμφατική με εξάρτηση από τη φράση: Caesar dicit...

Μονάδες 4,5

5α. Στις παρακάτω προτάσεις να διαγράψετε το σκέλος που περιέχει λάθος

• nostri είναι προσωπική ή κτητική αντωνυμία;
• pila είναι ουσιαστικό α΄ ή β΄ κλίσης;
• gladiis είναι αρσενικό ή ουδέτερο β΄ κλίσης;
• equitatus είναι αρσενικό β΄ ή δ΄ κλίσης;
• fugiunt είναι ρήμα γ΄ ή δ΄ συζυγίας;
• ipse είναι οριστική ή δεικτική αντωνυμία;
• eo είναι οριστική αντων. ή επίρρημα τοπικό;
• caedes είναι ισοσύλλαβο ή περιττοσύλλαβο ουσιασ;
• signa είναι θηλυκού ή ουδετέρου γένους;
• militaria είναι δικατάληκτο ή τρικατάληκτο επίθετο;

Μονάδες 6

β. Να συμπληρωθούν οι σωστοί παθητικοί τύποι της οριστικής του παρατατικού.

• Nos commune periculum ......................................... (miseror).
• Tu tuum fatum ......................................... (queror).
• Vos rei militaris periti ................................................... (habeo).
• Ille vocibus Gallorum .................................................... (perturbo).
• Ego vivus in fuga .................................................... (comprehendo).
• Signa militaria ad Caesarem ........................................... (refero).
• Magnus numerus hostium .................................... (capio).

Μονάδες 4

5α. Nα δώσετε τη σημασία των λέξεων:

· Occupo, praedico, adduco, fingo, abdo, queror, miseror, obsigno, petrurbo, possum.

Μονάδες 4

Ετικέτες Technorati: λατινικά,διαγώνισμα λατινικών,λατινικά Β Λυκείου,μάθημα 16,μάθημα 17,ασκήσεις λατινικών