Παρασκευή 6 Ιουνίου 2014

Πανελλαδικές 2014: Λατινικά Θεωρητικής κατεύθυνσης

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ



Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:

[25] Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite.
Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis.  Mementote  rem  publicam  in  extremο  discrimine  quondam fuisse!

    Τόσο κοντά στα τείχη έχουμε τον εχθρό! Γι’ αυτό φυλαχτείτε από τον κίνδυνο, προστατεύστε την πατρίδα. Μην εμπιστεύεστε τις δυνάμεις της πόλης. Αποβάλλετε την αυτοπεποίθηση που είναι σε σας υπερβολική. Μην πιστέψετε πως θα ενδιαφερθεί για την πατρίδα κανείς, αν εσείς οι ίδιοι δε φροντίσετε για την πατρίδα. Να θυμάστε ότι η πολιτεία κάποτε βρέθηκε στον έσχατο κίνδυνο!»
…………………………………………………………………………………………

[31] Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent.

    Στη διάρκεια του Λατινικού πολέμου ο ύπατος Τίτος Μάνλιος, που καταγόταν από αριστοκρατική γενιά, είχε την αρχηγία του ρωμαϊκού στρατού. Κάποτε που έφευγε από το στρατόπεδο διέταξε να μην εμπλακεί κανείς σε μάχη.

…………………………………………………………………………………………

[47] Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi pater obiecit: «Νon dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?».

    Τότε ρώτησε την κόρη του αν σε μερικά χρόνια θα προτιμούσε να είναι ασπρομάλλα ή φαλακρή. Όταν εκείνη απάντησε «προτιμώ, πατέρα μου, να είμαι ασπρομάλλα», ο πατέρας της την αντέκρουσε με[1] το εξής ψεύτικο επιχείρημα. «Δεν αμφιβάλλω πως δε θέλεις να μείνεις φαλακρή. Γιατί λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές εδώ σε κάνουν φαλακρή;».

Μονάδες  40



Παρατηρήσεις

Β.1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις:

    prope : τον  υπερθετικό  βαθμό  = proχime

    opibus : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού = opes

    nimia        : τον αντίστοιχο τύπο στο συγκριτικό βαθμό = magis nimia

    neminem : τη γενική ενικού αριθμού = nullius

    ipsi : τη δοτική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος = ipsi

    extremo : τον αντίστοιχο τύπο στο θετικό βαθμό = extero

    discrimine : την αιτιατική πληθυντικού αριθμού = discrimina

    nobili genere : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού = nobilia genera

    exercitui : την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού = exercitibus

    omnes : την αφαιρετική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος = omni

    illa : την ονομαστική ενικού αριθμού στο ουδέτερο  γένος = illud

    pater : τη  γενική  πληθυντικού  αριθμού = patrum

    istae : τη γενική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος = istarum

    te : τη δοτική πληθυντικού αριθμού στο γ΄πρόσωπο = sibi

Μονάδες  15



Β.2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:

    habemus : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή = habento

    cavete : το σουπίνο και στους δύο τύπους = cautumcautu

    tutamini : τις μετοχές όλων των χρόνων στην αιτιατική ενικού του αρσενικού γένους = EN. tutantem MEΛ. tutaturum ΠΡΚ. tutatum

    nolite : το β΄ ενικό πρόσωπο της  υποτακτικής παρατατικού = nolles

    deponite : το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή = deposuerit

    natus : το απαρέμφατο του ενεστώτα = nasci

    abiret : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής μέλλοντα = abibunt

    edixit : το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή = edic

   abstinerent : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή = abstineant

    mallet : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα = ma vultis

    obiecit : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην άλλη φωνή = obicereris - obicerere

    faciant : τον αντίστοιχο τύπο στην άλλη φωνή = fiant

Μονάδες  15



Γ.1.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:

              opibus = αφαιρετική οργανική  του μέσου  
               vobis = δοτική προσωπική κτητική από το ρήμα est

               neminem = υποκείμενο του απαρεμφάτου consulturum esse, ετεροπροσωπία

               patriae (το 1ο του κειμένου) = δοτική προσωπική χαριστική στο απαρέμφατο consulturum esse

               fuisse  = ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος mementote

               bello = απρόθετη αφαιρετική του χρόνου (που δηλώνει διάρκεια)

               genere = απρόθετη αφαιρετική της καταγωγής

               aliquot = επιθετικός προσδιορισμός στο annos

               cana = κατηγορούμενο στο υποκείμενο (ego) του απαρεμφάτου (esse)

               illi = έμμεσο αντικείμενο του ρήματος obiecit

               te =  αντικείμενο του ρήματος  faciant

Μονάδες  11



Γ.1.β. «Itaque cavete periculum»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.

    Itaque nolite cavere periculum

    Itaque ne caveritis periculum

Μονάδες 4



Γ.2.α. «quin calva esse nolis»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδα 1).

    quin calva esse nolis = δευτερεύουσα πρόταση του quin αντικείμενο του ρήματος non dubito. Εισάγεται με το quin γιατί το ρήμα αμφιβολία dubito έχει άρνηση. Εκφέρεται με υποτακτική, γιατί εκφράζει την πρόθεση του υποκειμένου του ρήματος εξάρτησης (dubito). Χρησιμοποιείται υποτακτική ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από αρκτικό χρόνο (non dubito) και δηλώνει το σύγχρονο στο παρόν

Μονάδες 4



Γ.2.β. Να μετατρέψετε:

    τη μετοχή στη φράση «T. Manlius consul natus …» σε ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2) = bello Latino T. Manlius consul, qui natus erat nobili genere, exercitui Romanorum praefuit

    τη δευτερεύουσα  πρόταση  «Is cum aliquando castris abiret» σε μετοχή (μονάδες 2) = Is aliquando castris abiens, edixit

Μονάδες 4



Γ.2.γ. «Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva»: να μετατρέψετε την πλάγια ερωτηματική πρόταση της περιόδου σε ευθεία ερώτηση με όλους τους δυνατούς τρόπους ως προς την εισαγωγή.

    utrum post aliquot annos cana esse mavis an calva?

    Mavis post aliquot annos cana esse an calva?

    Mavisne post aliquot annos cana esse an calva?



Μονάδες 7








[1] … της πρόβαλε …

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.