ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremο discrimine quondam fuisse!
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
[25] Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite.
● Τόσο κοντά στα τείχη έχουμε τον εχθρό! Γι’ αυτό φυλαχτείτε από τον κίνδυνο, προστατεύστε την πατρίδα. Μην εμπιστεύεστε τις δυνάμεις της πόλης. Αποβάλλετε την αυτοπεποίθηση που είναι σε σας υπερβολική. Μην πιστέψετε πως θα ενδιαφερθεί για την πατρίδα κανείς, αν εσείς οι ίδιοι δε φροντίσετε για την πατρίδα. Να θυμάστε ότι η πολιτεία κάποτε βρέθηκε στον έσχατο κίνδυνο!»
…………………………………………………………………………………………
[31] Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent.
● Στη διάρκεια του Λατινικού πολέμου ο ύπατος Τίτος Μάνλιος, που καταγόταν από αριστοκρατική γενιά, είχε την αρχηγία του ρωμαϊκού στρατού. Κάποτε που έφευγε από το στρατόπεδο διέταξε να μην εμπλακεί κανείς σε μάχη.
…………………………………………………………………………………………
[47] Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi pater obiecit: «Νon dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?».
● Τότε ρώτησε την κόρη του αν σε μερικά χρόνια θα προτιμούσε να είναι ασπρομάλλα ή φαλακρή. Όταν εκείνη απάντησε «προτιμώ, πατέρα μου, να είμαι ασπρομάλλα», ο πατέρας της την αντέκρουσε με[1] το εξής ψεύτικο επιχείρημα. «Δεν αμφιβάλλω πως δε θέλεις να μείνεις φαλακρή. Γιατί λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές εδώ σε κάνουν φαλακρή;».
Μονάδες 40
Παρατηρήσεις
Β.1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις:
● prope : τον υπερθετικό βαθμό = proχime
● opibus : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού = opes
● nimia : τον αντίστοιχο τύπο στο συγκριτικό βαθμό = magis nimia
● neminem : τη γενική ενικού αριθμού = nullius
● ipsi : τη δοτική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος = ipsi
● extremo : τον αντίστοιχο τύπο στο θετικό βαθμό = extero
● discrimine : την αιτιατική πληθυντικού αριθμού = discrimina
● nobili genere : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού = nobilia genera
● exercitui : την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού = exercitibus
● omnes : την αφαιρετική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος = omni
● illa : την ονομαστική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος = illud
● pater : τη γενική πληθυντικού αριθμού = patrum
● istae : τη γενική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος = istarum
● te : τη δοτική πληθυντικού αριθμού στο γ΄πρόσωπο = sibi
Μονάδες 15
Β.2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
● habemus : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή = habento
● cavete : το σουπίνο και στους δύο τύπους = cautum – cautu
● tutamini : τις μετοχές όλων των χρόνων στην αιτιατική ενικού του αρσενικού γένους = EN. tutantem MEΛ. tutaturum ΠΡΚ. tutatum
● nolite : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού = nolles
● deponite : το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή = deposuerit
● natus : το απαρέμφατο του ενεστώτα = nasci
● abiret : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής μέλλοντα = abibunt
● edixit : το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή = edic
● abstinerent : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή = abstineant
● mallet : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα = ma vultis
● obiecit : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην άλλη φωνή = obicereris - obicerere
● faciant : τον αντίστοιχο τύπο στην άλλη φωνή = fiant
Μονάδες 15
Γ.1.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:
● opibus = αφαιρετική οργανική του μέσου
● vobis = δοτική προσωπική κτητική από το ρήμα est
● neminem = υποκείμενο του απαρεμφάτου consulturum esse, ετεροπροσωπία
● patriae (το 1ο του κειμένου) = δοτική προσωπική χαριστική στο απαρέμφατο consulturum esse
● fuisse = ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος mementote
● bello = απρόθετη αφαιρετική του χρόνου (που δηλώνει διάρκεια)
● genere = απρόθετη αφαιρετική της καταγωγής
● aliquot = επιθετικός προσδιορισμός στο annos
● cana = κατηγορούμενο στο υποκείμενο (ego) του απαρεμφάτου (esse)
● illi = έμμεσο αντικείμενο του ρήματος obiecit
● te = αντικείμενο του ρήματος faciant
Μονάδες 11
Γ.1.β. «Itaque cavete periculum»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
● Itaque nolite cavere periculum
● Itaque ne caveritis periculum
Μονάδες 4
Γ.2.α. «quin calva esse nolis»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδα 1).
● quin calva esse nolis = δευτερεύουσα πρόταση του quin αντικείμενο του ρήματος non dubito. Εισάγεται με το quin γιατί το ρήμα αμφιβολία dubito έχει άρνηση. Εκφέρεται με υποτακτική, γιατί εκφράζει την πρόθεση του υποκειμένου του ρήματος εξάρτησης (dubito). Χρησιμοποιείται υποτακτική ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από αρκτικό χρόνο (non dubito) και δηλώνει το σύγχρονο στο παρόν
Μονάδες 4
Γ.2.β. Να μετατρέψετε:
● τη μετοχή στη φράση «T. Manlius consul natus …» σε ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2) = bello Latino T. Manlius consul, qui natus erat nobili genere, exercitui Romanorum praefuit
● τη δευτερεύουσα πρόταση «Is cum aliquando castris abiret» σε μετοχή (μονάδες 2) = Is aliquando castris abiens, edixit
Μονάδες 4
Γ.2.γ. «Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva»: να μετατρέψετε την πλάγια ερωτηματική πρόταση της περιόδου σε ευθεία ερώτηση με όλους τους δυνατούς τρόπους ως προς την εισαγωγή.
● utrum post aliquot annos cana esse mavis an calva?
● Mavis post aliquot annos cana esse an calva?
● Mavisne post aliquot annos cana esse an calva?
Μονάδες 7
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου