Η Β΄ κλίση ουσιαστικών της λατινικής

Β΄ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΙΚΩΝ

Περιλαμβάνει:

►  ονόματα αρσενικά και θηλυκά σε – us (γεν. – i) π.χ. populus – i (λαός)

►  ονόματα αρσενικά σε –er (γεν. – i)  π.χ. puer – i (παιδί)   ager – agri (αγρός)

►  ονόματα ουδέτερα σε  –um (γεν. – i)  π.χ. donum – i (δώρο)

Το γένος των ουσιαστικών της β΄ κλίσης (αρς. και θηλ. σε –us):

Τα περισσότερα ουσιαστικά της β΄ κλίσης σε – us είναι αρσενικά. Θηλυκά είναι:

1.   τα ελληνικά ονόματα – δάνεια χωρών πόλεων, νησιών

2.   τα ονόματα θάμνων, φυτών

3.   μερικά ονόματα πολύτιμων λίθων

Η κλίση των ουσιαστικών

	Singularis
Nom.	popul-us	puer	ager	don-um
Gen.	popul-i	puer-i	agr-i	don-i
Dat.	popul-o	puer-o	agr-o	don-o
Acc.	popul-um	puer-um	agr-um	don-um
Voc.	popul-e	puer	ager	don-um
Abl.	popul-o	puer-o	agr-o	don-o
	Pluralis
Nom.	popul-i	puer-i	agr-i	don-a
Gen.	popul-orum	puer-orum	agr-orum	don-orum
Dat.	popul-is	puer-is	agr-is	don-is
Acc.	popul-os	pueros	agr-os	don-a
Voc.	popul-i	puer-i	agr-i	don-a
Abl.	popul-is	puer-is	agr-is	don-is

* Τα αρσενικά και θηλυκά σε – us κλίνονται το ίδιο

Παρατηρήσεις:

1.  Από όσα λήγουν σε –er αποβάλλουν στις άλλες (πλην της κλητικής ενικού) πτώσεις το e π.χ. ager – agri Το διατηρούν τα: vesper (βραδάκι) και puer (παιδί)

2.  Κατά το puer κλίνεται και το vir – viri (άντρας)

3.  Τα ουδέτερα έχουν στα λατινικά, όπως και στα ελληνικά, τρεις πτώσεις όμοιες (ονομαστική, αιτιατική, κλητική)

Ανωμαλίες:

1.  Το ουσιαστικό deus (θεός) κλίνεται ως εξής:

	Singularis	Pluralis
Nom.	deus	dei – dii – di
Gen.	dei	deorum – deum
Dat.	deo	deis – diis – dis
Acc.	deum	deos
Voc.	deus και dive	dei – dii – di
Abl.	deo	deis – diis – dis

2.  Τα σε –ius, - ium υπερδισύλλαβα ουσιαστικά (όχι όμως τα επίθετα) στη γενική του ενικού συναιρούν πολλές φορές το τελικό – ii σε – i. π.χ. consilium gen: consilii και consili (σχέδιο)  / Vergilius gen: Vergilii και vergili

3.  Η κλητική των κύριων ονομάτων σε – ius, του filius (γιος) και της αντωνυμίας meus λήγει σε – i αντί – ie π.χ. Pompeius  voc. Pompei   /  meus filius  voc. mi fili.

4.  Η γενική πληθυντικού στα ονόματα νομισμάτων λήγει σε – um αντί – orum π.χ. sestertius γεν. πληθ. sestertium (μάθημα 29)