Πανελλαδικές Ομογενών 2011: Νεοελληνική Λογοτεχνία Θεωρητικής κατεύθυνσης

Εισαγωγικές εξετάσεις

τέκνων Ελλήνων του εξωτερικού

και τέκνων Ελλήνων υπαλλήλων στο εξωτερικό

εξεταζόμενο μάθημα θεωρητικής κατεύθυνσης:

νεοελληνική λογοτεχνία

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2011

ΚΕΙΜΕΝΟ

Μαρία Πολυδούρη (1902 - 1930)

Μόνο γιατί μ' αγάπησες *

∆εν τραγουδώ, παρά γιατί μ' αγάπησες

στα περασμένα χρόνια.

Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα

και σε βροχή, σε χιόνια,

δεν τραγουδώ παρά γιατί μ' αγάπησες.

Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου

μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα,

μόνο γι' αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο

κι έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα,

μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.

Μόνο γιατί τα μάτια σου με κοίταξαν

με την ψυχή στο βλέμμα,

περήφανα στολίστηκα το υπέρτατο

της ύπαρξης μου στέμμα,

μόνο γιατί τα μάτια σου με κοίταξαν.

Μόνο γιατί μ' αγάπησες γεννήθηκα

γι' αυτό ή ζωή μου εδόθη

στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη

μένα ή ζωή πληρώθη.

Μόνο γιατί μ' αγάπησες γεννήθηκα.

Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ' αγάπησες

έζησα, να πληθαίνω

τα όνείρατά σου, ωραίε, πού βασίλεψες

κι έτσι γλυκά πεθαίνω

μονάχα γιατί τόσο ωραία μ' αγάπησες.

(Οι τρίλιες πού σβήνουν, 1928)

Το κείμενο παρατίθεται εδώ, όπως ανθολογείται από τον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη

(Η Χαμηλή φωνή, Νεφέλη, 1990)

Ερωτήσεις

Α. Η ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη, στα πλαίσια του νεορομαντισμού-νεοσυμβολισμού, χαρακτηρίζεται από γνωρίσματα, όπως η μελαγχολία, η ένταση των συναισθημάτων και η εξομολογητική διάθεση. Για το καθένα από αυτά τα γνωρίσματα να γράψετε ένα αντίστοιχο παράδειγμα από το ποίημα που σας δόθηκε.

Μονάδες 15

Β1.α O Κώστας Στεργιόπουλος υποστηρίζει ότι η Πολυδούρη κινείται ολόκληρη στην περιοχή του συναισθήματος και των συναισθηματικών καταστάσεων, συνήθως γύρω απ' τα δύο βασικά μοτίβα του έρωτα και του θανάτου. α. Να εντοπίσετε τα δύο αυτά μοτίβα στο συγκεκριμένο ποίημα.

(μονάδες 10)

β. Να σχολιάσετε τους στίχους στους οποίους τα δύο μοτίβα συνυπάρχουν. (μονάδες 10)

Μονάδες 20

Β2.α. Ο πρώτος στίχος κάθε στροφής επαναλαμβάνεται στο τέλος της. Ποιος είναι ο ρόλος αυτής της επανάληψης; (μονάδες 10)

β. Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε μία μεταφορά και μία παρομοίωση του ποιήματος. (μονάδες 10)

Μονάδες 20

Γ. Να αναλύσετε το περιεχόμενο της τέταρτης στροφής του ποιήματος σε 100 περίπου λέξεις.

Μονάδες 25

∆. Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο το ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη «Μόνο γιατί μ' αγάπησες» με το ποίημα του Κώστα Ουράνη «ΕΡΩΤΙΚΟ».

Μονάδες 20

ΕΡΩΤΙΚΟ

Δεν μπορώ να ξέρω, δεν μπορώ να πω

αν θα σ' αγαπώ

ίσαμε να φτάσω στη στερνή μου ώρα

όπως, κι όσο, τώρα·

ουτ' ο ερωτάς μου που σα ρόδο ανθεί,

αν θα μαραθεί

πάλι σαν το ρόδο που το καίει το θέρο,

δεν μπορώ να ξέρω.

Ό,τι ξέρω είναι πώς, απ' την ημέρα

πού 'γινες δική μου

άνοιξαν κλεισμένες πύλες - και το θαύμα

μπήκε στη ζωή μου·

όλα άλλαξαν όψη απ' το φώς που εντός μου

σκόρπισε η χαρά,

σαν στα βαλτοτόπια που τα πλημμυρίζουν

ζωντανά νερά.

Έχω πια ξεχάσει όσα νοσταλγούσα

κι ό,τι είχα ποθήσει:

Τώρα με φτερώνει μια καινούργια νιότη

πού δεν είχα ζήσει.

Τη ζωή τη βλέπω σάμπως μέσ' από 'να

μαγικό γυαλί

κι απ' ό,τι ζητούσα μου 'δωσ' ή αγάπη

τόσο πιο πολύ,

πού να λέω αν όπως ήρθε μιαν ημέρα

φύγει πάλι πίσω

κι απομείνω μόνος, κι όπως ήμουν πρώτα,

- κάλλιο να μη ζήσω!

(Ανθολογία Περάνθη, τομ. 4, Ποίηση του Μεσοπολέμου, εκδόσεις Ι. Χιωτέλλη).