· Έχουμε πλάγιο λόγο, όταν τα λόγια κάποιου ανακοινώνονται εξαρτημένα από ένα ρήμα λεκτικό, δοξαστικό, γνωστικό, ερωτηματικό ή βουλητικό.
· Στον πλάγιο λόγο τροποποιούνται γενικά εγκλίσεις, χρόνοι, πρόσωπα, αντωνυμίες, προσωπικές ή κτητικές και κάποια επιρρήματα.
· Έτσι γενικά στον πλάγιο λόγο έχουμε ή ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ή ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ.
Πιο συγκεκριμένα:
Α. Ο Ευθύς λόγος κρίσης εκφέρεται:
α) Με οριστική (πραγματικό).
β) Με Δυνητική Υποτακτική (Coniuctivus Potentialis) και άρνηση non σε Ενεστώτα ή Παρακείμενο (στο παρόν) και σε Παρατατικό (στο παρελθόν).
γ) Με Υποτακτική του απραγματοποίητου (Irrealis) σε Παρατατικό (για το παρόν) ή Υπερσυντέλικο (για το παρελθόν).
π.χ. α) Caesar facit bellum contra Gallos.
β) Caesar faciat (= μπορεί να κάνει) bellum contra Gallos.
γ) Caesar fecisset bellum (= θα είχε κάνει) contra Gallos.