Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

Προτεινόμενο κριτήριο Λατινικών Γ Λυκείου μαθήματα 43 και 46

ΚΕΙΜΕΝΟ XLIII (43) - ΚΕΙΜΕΝΟ XLVI (46)
Α. Να μεταφράσετε τα αποσπάσματα:
43. «Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater, coniunx liberique?»
46. «Ut enim leges omnium salutem singulorum saluti anteponunt, sic vir bonus et sapiens et legibus parens consulit utilitati omnium plus quam unius alicuius aut suae. Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor communis utilitatis, aut communis salutis desertor propter suam utilitatem et salutem. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat, quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos».


Β. Παρατηρήσεις
1.α. Να γράψετε τους τύπους στις πτώσεις που ζητούνται:
fines : αφαιρετική ενικού και γενική πληθυντικού
moenia: γενική πληθυντικού
domus : γενική ενικού και πληθυντικού
coniunx : γενική ενικού και δοτική πληθυντικού
utilitati: αιτιατική και κλητική ενικού
proditor: αιτιατική και αφαιρετική πληθυντικού
salutem: ονομαστική και γενική ενικού
vir: αιτιατική και κλητική ενικού.

β. Να γράψετε τους τύπους των αντωνυμιών που ζητούνται:
hanc : δοτική ενικού του αρσενικού γένους
aiicuius : γενική και δοτική πληθυντικού στο θηλυκό και ουδέτερο γένος
suam: δοτική και αιτιατική πληθυντ. του δεύτερου προσώπου στο γένος που βρίσκεται
qui: δοτική και αιτιατική ενικού στο αρσενικό γένος.

γ. minaci: να γραφούν τα παραθετικά του επιθέτου
plus : να σχηματίσετε τους τρεις βαθμούς
bonus : να σχηματίσετε τους τρεις βαθμούς του επιρρήματος.

2.α. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
potuisti: β' πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου
genuit: γ' πληθυντικό οριστικής και προστακτικής μέλλοντα
cecidit: απαρέμφατο μέλλοντα
succurit: γ' ενικό υποτακτικής παρακειμένου
anteponunt: απαρέμφατο μέλλοντα παθητικής φωνής
vituperandus est: γ' ενικό υποτακτικής υπερσυντελίκου
fit: β' πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού και γ' ενικό οριστικής υπερσυντελίκου
cadat: β' ενικό προστακτικής ενεστώτα και μέλλοντα.

β. populari: τις μετοχές όλων των χρόνων και το γερουνδιακό (ονομαστική ενικού)
ingredienti: τα απαρέμφατα όλων των χρόνων (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο της μετοχής)
consuiit: το σουπίνο και το γερούνδιο του ρήματος.

3.α. ut laudandus is sit: να αντικαταστήσετε την παθητική περιφραστική συζυγία από πρόταση με το debeo (ως προσωπικό). (Να θεωρήσετε ως ποιητικό αίτιο το nobis).

β. quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos: να αναγνωρίσετε το β' όρο σύγκρισης και να τον δηλώσετε με ισοδύναμο τρόπο.

γ. ingredienti: να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη επιρρηματική πρόταση με τον χρονικό σύνδεσμο dum.

Α. Μεταφράσεις αποσπασμάτων
43. Πώς μπόρεσες να λεηλατήσεις αυτήν τη χώρα, που σε γέννησε και σε ανάθρεψε; Δεν σου πέρασε η οργή ό­ταν πατούσες (εισέβαλες) τα σύνορα της πατρίδας (σου); Παρόλο που είχες φτάσει με εχθρική και απειλητική διάθεση, γιατί, όταν είδες τη Ρώμη, δεν σου ήρθε στο μυαλό σου: «μέσα σε εκείνα τα τείχη βρίσκονται το σπίτι και οι θεοί μου, η μητέρα, η σύζυγος και τα παιδιά μου;».
46. Γιατί όπως οι νόμοι βάζουν τη γενική ευημερία πάω από την ατομική έτσι ο σωστός και σοφός και αυτός που υπακούει στους νόμους άνδρας φροντίζει για την ευημερία του συνόλου περισσότερο παρά για την ευημερία ενός οποιουδήποτε ατόμου ή τη δική του. Και δεν πρέπει ο προδότης της πατρίδας περισσότερο να επικρίνε­ται παρά ο προδότης του κοινού συμφέροντος ή όποιος λιποτακτεί από τη γενική ευημερία για χάρη της ατο­μικής του ωφέλειας και ευημερίας. Έτσι συμβαίνει, ώστε να είναι αξιέπαινος αυτός, ο οποίος πέφτει για την πατρίδα, επειδή αρμόζει να είναι η πατρίδα πιο αγαπητή σε μας παρά εμείς οι ίδιοι.

Β. Παρατηρήσεις
1.α. fine, finium
moenium
domus/domi, domuum/domorum
coniugis, coniugibus
utilitatem, utilitas
proditores, proditoribus
salus, salutis
virum, vir.

β. huic
aliquarum, aliquibus / aliquorum, aliquibus
tuis, tuas
cui, quem.

γ. minaciore, minacissimo
multum, plus, plurimum
bene, melius, optime.

2.α. possitis, potueritis
gignent, gignunto
casurum-ram-rum esse / casuros-ras-ra esse
succurrerit
antepositum iri
vituperandus fuisset
fieretis, factus-a-um erat
cade, cadito.

β. populans – ns - ns (-antis), populaturus – ra - rum, populatus – a - um / populandus – nda - ndum
 ingredi, ingressurum esse, ingressum esse, ingressum fore
consultum, consultu / consulendi, consulendo, consulendum, consulendo.

3.α. ut (nos) debeamus eum laudare.(Παθητική πεpιφραστική συζυγίαπροσωπική σύνταξη)

β. quam nosmet ipsos: β' όρος σύγκρισης (εξαιτίας του συγκριτικού cariorem) quod decet cariorem nobis esse patriam (a) nobismet ipsis.

γ. dum ingrederis / ingredere. (Σύγχρονο, συνεχιζόμενη πράξη - λατινισμός του dum)



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.