Τετάρτη 4 Μαΐου 2011

Λατινικά Γ Λυκείου: Κριτήριο αξιλόγησης (μαθήματα 21, 30, 44, 45)

Α. ΚΕΙΜΕΝΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΧΙ: «Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Vēientānam praedam non aequo iure divīsam, absens dictātor est factus; is Gallos iam abeuntes secūtus est: quibus interemptis aurum omne recēpit. Quod illic appensum civitati nomen dedit … Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.».

      ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΧΧ: «Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex quā laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ XLIV: «Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicorum».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ XLV: «In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent».

B. παρατηρήσεις.
1. Να μεταφράσετε τα αποσπάσματα των κεφαλαίων XLIV και XLV.
2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
exilio: αιτιατική ενικού αριθμού
abeuntes: κλητική ενικού αριθμού
nomen: ονομαστική πληθυντικού αριθμού
laus: αφαιρετική ενικού αριθμού
simulatione: ονομαστική ενικού αριθμού
inopes: αφαιρετική ενικού αριθμού
veritus: αιτιατική πληθυντικού αριθμού
die: δοτική ενικού αριθμού
salutem: γενική πληθυντικού αριθμού

β. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες.
qui: τον ίδιο τύπο στο ουδέτερο γένος
is: αιτιατική ενικού και δοτική πληθυντικού αριθμού στο ουδέτερο γένος
quis: αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος
se: τον ίδιο τύπο του β΄ προσώπου
haec: αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος

3.α. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
adfore: τον ίδιο τύπο στον παρακείμενο
mitteret: β΄ πληθυντικό πρόσωπο Oριστικής Μέλλοντα Παθητικής φωνής
conspicitur: β΄ ενικό πρόσωπο Προστακτικής Ενεστώτα Ενεργητικής φωνής
possit: γ΄ πληθυντικό πρόσωπο Οριστικής Ενεστώτα
ceciderunt: α΄ πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Ενεστώτα της άλλης φωνής
constituta est: μετοχή Ενεστώτα Ενεργητικής φωνής στην αιτιατική ενικού αριθμού του αρσενικού γένους
habet: γενική γερουνδίου
factus est: β΄ πληθυντικό Υποτακτικής Παρατατικού της ίδιας φωνής
recepit: αφαιρετική σουπίνου
reversus est: γ΄ ενικό πρόσωπο Υποτακτικής Υπερσυντελίκου της ίδιας φωνής
dedit: γ΄ πληθυντικό πρόσωπο Οριστικής Μέλλοντα Παθητικής φωνής
rediit: β΄ ενικό πρόσωπο Οριστικής Παρακειμένου

β. Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
defertur: γ΄ενικό πρόσωπο Οριστικής Ενεστώτα Ενεργητικής φωνής
adhortatur: γ΄ πληθυντικό πρόσωπο Προστακτικής Μέλλοντα
adhaesit: μετοχή Παρακειμένου Παθητικής φωνής στην ονομαστική του πληθυντικού αριθμού ουδετέρου γένους

4.α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις:
in exilio, quibus, luxuriate, a quo, forte, veritus.

β. «Murenam laudāre debemus»: Να κάνετε τη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική.

γ. «interemptis»: Να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση εισαγόμενη από τον ιστορικό – διηγηματικό σύνδεσμο cum.

δ. «tertio post die»: Να γράψετε την ισοδύναμή της συντακτικά έκφραση.

5.α. «ut tragulam mitteret» - «quis possit diligere eum»: Να αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο των παραπάνω προτάσεων και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος της καθεμιάς.

β. «Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus»: Να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου και να τον διατυπώσετε έτσι, ώστε να εκφράζει δυνατή ή πιθανή υπόθεση.

γ. «milites adhortatur (ille) ut salutem sperent»: Να μεταφέρετε την περίοδο σε πλάγιο λόγο αφού την εξαρτήσετε από τη φράση Caesar dixit.

Απαντήσεις
1. Μετάφραση
ΚΕΦ. XLIV: Γιατί δεν ξέρω ποιος μπορεί να αγαπά όποιον φοβάται ή αυτόν που νομίζει πως τον φοβάται. Στους τυράννους δείχνουν εντούτοις οι γύρω τους υποκριτικό σεβασμό, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα. Αν όμως τύχει να χάσουν την αρχή, όπως συνήθως συμβαίνει, τότε καταλαβαίνουν πόσο τους έλειπαν οι φίλοι.
ΚΕΦ. XLV: Στην επιστολή γράφει πως θα έρθει γρήγορα με τις λεγεώνες του. Ο Γαλάτης, επειδή φοβήθηκε τον κίνδυνο, αποφάσισε να ρίξει το ακόντιο. Κατά σύμπτωση αυτό καρφώθηκε σε έναν πύργο. Τρεις μέρες αργότερα το είδε ένας στρατιώτης και το πήγε στον Κικέρωνα. Αυτός διάβασε όλο το γράμμα και προέτρεψε τους στρατιώτες του να ελπίζουν στη σωτηρία τους.

2.α. exilio  -  exilium
abeuntes -  abiens
nomen  nomina
laus  laude
simulation  simulatio
inopes  inopi
veritus  veritos
die  -  diei
salute  -  salutum

β. qui  -  quod
is  -  id, eis/iis/is
quis  -  quo
se  -  te
haec  has

3.α. adfore  =  adfuisse / affuisse
mitteret  =  mittemini
conspicitur  =  conspice
posit  =  possunt
ceciderunt  =  cadamur
constituta est  =  constituentem
habet  =  habendi
factus est  =  fieretis
recepit  =  receptu
reversus est  =  reversus esset
dedit  =  dabuntur
rediit  =  redisti

β. defertur  =  defert
adhortatur  =  adhortantor
adhaesit  =  adhaesa

4.α. in exilio = εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της κατάστασης στο ρήμα fuerat.
quibus = υποκείμενο της αφαιρετικής απόλυτης χρονικής μετοχής interemptis.
luxuriae = γενική Αντικειμενική ως ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός στο ουσιαστικό suspicionem.
a quo = εμπρόθετος ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο απαρέμφατο παθητικής φωνής metui.
forte = επίρρημα ως επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ρήμα ceciderunt.
veritus = αιτιολογική  μετοχή  ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αναγκαστικού αιτίου στο ρήμα constituit. (Συνημμένη στο Υποκείμενο του ρήματος της κύριας πρότασης Gallus.)

β. Murena laudandus est nobis

γ. cum is eos interemisset

δ. post tertium diem

5.α. ut tragulam mitteret: ∆ευτερεύουσα ουσιαστική βουλητική πρόταση, ως αντικείμενο του ρήματος constituit της κύριας πρότασης «Gallusconstituit». Εισάγεται με το βουλητικό σύνδεσμο ut (καταφατική) Εκφέρεται με υποτακτική γιατί το περιεχόμενό της είναι απλώς επιθυμητό, χρόνου Παρατατικού (mitteret) γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (constituit: Παρακείμενος με σημασία Αορίστου). Αναφέρεται στο παρελθόν με βάση την ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων.
Quis possit diligere eum: ∆ευτερεύουσα ουσιαστική πλάγια ερωτηματική πρόταση, μερικής άγνοιας ως αντικείμενο του ρήματος Nescio της κύριας πρότασης «Nescio enim». Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία quis (της quis, quis, quid), εκφέρεται με υποτακτική όπως όλες οι πλάγιες ερωτήσεις, γιατί θεωρείται ότι η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της πρότασης, χρόνου Ενεστώτα (possit) γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (Nescio: Ενεστώτας) για να εκφράσει το σύγχρονο στο παρόν.

β. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus: ∆ευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης στο ρήμα της κύριας πρότασης (debemus). Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si γιατί είναι καταφατική. Εκφέρεται με Οριστική Ενεστώτα (habet). Με απόδοση την Οριστική Ενεστώτα (debemus) της κύριας πρότασης σχηματίζει υποθετικό λόγο που εκφράζει υπόθεση ανοιχτή στο παρόν.
Et si habeat Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debeamus: Υπόθεση δυνατή ή πιθανή (ΥΠΟΘ.: si + ΥΠΟΤ. ΕΝΕΣΤ.  ΑΠΟ∆.: ΥΠΟΤ. ΕΝΕΣΤ.).


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.