Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

Συμπερασματικές προτάσεις (Λατινικά)

Οι συμπερασματικές προτάσεις διακρίνονται σε  επιρρηματικές, και σε ουσιαστικές που ισοδυναμούν με ουσιαστικό και χρησιμεύουν ως υποκείμενο ή αντικείμενο.

Οι επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις

      Οι επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις εισάγονται με τους συμπερασματικούς συνδέσμους:
   ut: ώστε                                                      όταν είναι καταφατικές
   ut non: ώστε δεν, ώστε να μη                         
   ut nihil: ώστε δεν, ώστε να μη                     όταν είναι αρνητικές
   ut nemo:ώστε δεν, ώστε να μη                        
   quam ut : ή ώστε, παρά ώστε                           μετά από συγκριτικό βαθμό

Οι επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις εκφέρονται πάντοτε με υποτακτική γιατί το συμπέρασμα στα λατινικά θεωρείται πάντα μια υποκειμενική κατάσταση. Έτσι, εκφέρονται

i)         με υποτακτική ενεστώτα όταν αναφέρονται στο παρόν ή μέλλον και η εξάρτηση γίνει από ρήμα αρκτικού χρόνου,
          π.χ. Tantus furor omnes invadit, ut pugnate cupiant

ii)        με υποτακτική παρατατικού όταν αναφέρονται στο παρελθόν και η εξάρτηση γίνει από ρήμα ιστορικού χρόνου
          π.χ. Tantus furor omnes invasit, ur pugnare cuperent
iii)      με υποτακτική παρακειμένου όταν το ρήμα της κύριας πρότασης βρίσκεται σε χρόνο ιστορικό και το σποτέλεσμα, κατά την άποψη του ομιλητή θεωρείται ως πράξη ολοκληρωμένη στο παρελθόν:
   π.χ. Tantus terror omnes invasit, ut nemo arma ceperit

Οι συμπερασματικες προτάσεις χρησιμεύουν:

    ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος

                                   παρατηρησεισ:
    Στην κύρια πρόταση μπορεί να προηγούνται συνήθως επιρρήματα (sic, ita, tam, adeo = έτσι) ή αντωνυμίας [talis (= τέτοιος), tantus (= τόσος)] που μας ειδοποιούν ότι θα ακολουθήσει συμπερασματική πρόταση.
  
Οι ουσιαστικές συμπερασματικές προτάσεις
      Οι ουσιαστικές συμπερασματικές προτάσεις εισάγονται με τους συμπερασματικούς συνδέσμους:
   ut: ώστε                                                      όταν είναι καταφατικές
   ut non: ώστε δεν, ώστε να μη                         
   ut nihil: ώστε δεν, ώστε να μη                     όταν είναι αρνητικές
   ut nemo:ώστε δεν, ώστε να μη                        
  
Οι ουσιαστικές συμπερασματικές όπως και οι επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις εκφέρονται πάντοτε με υποτακτική γιατί το συμπέρασμα στα λατινικά θεωρείται πάντα μια υποκειμενική κατάσταση. Έτσι, εκφέρονται

i)         με υποτακτική ενεστώτα όταν αναφέρονται στο παρόν ή μέλλον και η εξάρτηση γίνει από ρήμα αρκτικού χρόνου,
          π.χ. Restat ut Brutum videamus

ii)        με υποτακτική παρατατικού όταν αναφέρονται στο παρελθόν και η εξάρτηση γίνει από ρήμα ιστορικού χρόνου
          π.χ. Effecit ut nautae inter se pugnarent

Οι ουσιαστικες συμπερασματικες προτάσεις εκφραζουν και χρησιμεύουν:

εκφραζουν

χρησιμεύουν

1.    αποτέλεσμα ή συνέπεια:

a)    αντικείμενο ρημάτων που σημαίνουν κατορθώνω facio, efficio, perficio κλπ.
b)   υποκείμενο απρόσωπων ρημάτων που σημαίνουν «προκύπτει ότι» ή «βγαίνει το συμπέρασμα», όπως efficitur, sequitur κλπ.
2.    γεγονός ή συμβάν:

c)    υποκείμενο απρόσωπων ρημάτων που σημαίνουν «συμβαίνει», όπως fit, accidit, evenit, contigit  κλπ.

3.    κάτι που απομένει ή υπολείπεται

d)   υποκείμενο απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων που σημαίνουν «απομένει», «υπολείπεται», όπως restat, relinquitur reliquum est κλπ.


e)   υποκείμενο απρόσωπων εκφράσεων όπως satis est (φτάνει), tempus est (είναι καιρός), lex est (είναι νόμος), mos est (είναι συνήθεια) κλπ.


                                   παρατηρησεισ:
    Οι ουσιαστικές συμπερασματικές προτάσεις αντιστοιχούν προς το τελικό απαρέμφατο της αρχαίας ελληνικής που χρησιμεύει ως υποκείμενο ρημάτων και φράσεων που σημαίνουν ενεργώ, κάνω, καταφέρνω, είναι καιρός κλπ.
  
Μνημονικός πίνακας

εισαγωγη

εκφορα

συντακτικη θεση

παρατηρησεισ

    ut                  
   ut non
   ut nihil
   ut nemo
   quam ut
i)      με υποτακτική ενεστώτα όταν αναφέρονται στο παρόν ή μέλλον και η εξάρτηση γίνει από ρήμα αρκτικού χρόνου
ii)     με υποτακτική παρατατικού όταν αναφέρονται στο παρελθόν και η εξάρτηση γίνει από ρήμα ιστορικού χρόνου
iii)   με υποτακτική παρακειμένου όταν το ρήμα της κύριας πρότασης βρίσκεται σε χρόνο ιστορικό και το αποτέλεσμα, κατά την άποψη του ομιλητή θεωρείται ως πράξη ολοκληρωμένη στο παρελθόν

επιρρηματικες

επέχουν θέση επιρρηματικού προσδιορισμού
Στην κύρια πρόταση μπορεί να προηγούνται συνήθως επιρρήματα (sic, ita, tam, adeo = έτσι) ή αντωνυμίας [talis (= τέτοιος), tantus (= τόσος)] που μας ειδοποιούν ότι θα ακολουθήσει συμπερασματική πρόταση.
    ut              
   ut non  
   ut nihil
   ut nemo

i)      με υποτακτική ενεστώτα όταν αναφέρονται στο παρόν ή μέλλον και η εξάρτηση γίνει από ρήμα αρκτικού χρόνου
ii)     με υποτακτική παρατατικού όταν αναφέρονται στο παρελθόν και η εξάρτηση γίνει από ρήμα ιστορικού χρόνου

ουσιαστικες

a)    αντικείμενο ρημάτων που σημαίνουν κατορθώνω facio, efficio, perficio κλπ.
b)    υποκείμενο απρόσωπων ρημάτων που σημαίνουν «προκύπτει ότι» ή «βγαίνει το συμπέρασμα», όπως efficitur, sequitur κλπ.
c)    υποκείμενο απρόσωπων ρημάτων που σημαίνουν «συμβαίνει», όπως fit, accidit, evenit, contigit  κλπ.
d)    υποκείμενο απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων που σημαίνουν «απομένει», «υπολείπεται», όπως restat, relinquitur reliquum est κλπ.
e)    υποκείμενο απρόσωπων εκφράσεων όπως satis est (φτάνει), tempus est (είναι καιρός), lex est (είναι νόμος), mos est (είναι συνήθεια) κλπ.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.