Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2011

Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου, μαθ. 12 και 13 (θέματα και απαντήσεις)

Β' ΤΑΞΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΛΑΤΙΝΙΚΑ
ΘΕΜΑΤΑ
   12. «Quid est» inquit «mea Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit?» «Mi pater» respondit ilia «Persa periit». Perierat enim catellus eo nomine, quem puella multum amabat. Tum pater Tertiae dixit «omen accipio». Sic ex fortuito dicto spem praeclari triumphi animo praesumpsit.
   13. ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt.
1. Να μεταφραστούν στα νέα ελληνικά τα παραπάνω δύο αποσπάσματα.
(μονάδες: 40)
2.α. Να δοθούν οι πτώσεις που ζητούνται στους παρακάτω τύπους:
fortuito dicto : η αιτιατική και η αφαιρετική πληθυντικού
spem : η ονομαστική ενικού και η αιτιατική πληθυντικού
praeclari triumphi : η γενική πληθυντικού
exercitum alacrem : η γενική, η δοτική και η αφαιρετική των δύο αριθμών
(μονάδες: 4)
2.β. Να κλιθούν οι τύποι όπου ζητείται:
caeli: στον αριθμό που βρίσκεται
ratione : στον αριθμό που βρίσκεται
illustrem : το ουδέτερο στους δύο αριθμούς
(μονάδες: 6)
2.γ. Να δοθούν οι τύποι που ζητούνται στις παρακάτω αντωνυμίες:
quid : η ονομαστική πληθυντικού του ίδιου γένους και η αιτιατική ενικού του θηλυκού
mea : η κλητική ενικού του αρσενικού και η γενική πληθυντικού του θηλυκού
illa : η γενική ενικού του ίδιου γένους και η αιτιατική πληθυντικού του αρσενικού
eo (πρώτο απόσπασμα): η γενική ενικού του αρσενικού και η αιτιατική πληθυντικού του ίδιου γένους
(μονάδες: 4)
3.α. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται στα παρακάτω ρήματα:
est: το β' ενικό οριστικής ενεστώτα και παρακειμένου
accipio : το β' ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα στην παθητική φωνή
praesumpsit: οι μετοχές σε όλους τους χρόνους στις δύο φωνές
disputavit : το ίδιο πρόσωπο σε παρατατικό, μέλλοντα, υπερσυντέλικο και συντ. μέλλοντα
misit: το απαρέμφατο του ενεστώτα και στις δύο φωνές
dederunt: το απαρέμφατο του παρακειμένου και το σουπίνο
(μονάδες: 6)
3β. periit: να δοθεί το ίδιο πρόσωπο στους υπόλοιπους χρόνους
(μονάδες: 5)
4.α. Να αναγνωριστεί η συντακτική θέση των όρων που βρίσκονται σε αιτιατική και αφαιρετική πτώση (σε εμπρόθετη ή απρόθετη μορφή) του πρώτου αποσπάσματος.
(μονάδες: 8)
4β. «omen accipio»: να εξαρτηθεί η περίοδος από τη φράση: Pater dixit
(μονάδες: 5)
4.γ. Να αναγνωριστεί ο συντακτικός ρόλος των παρακάτω όρων του δεύτερου αποσπάσματος: terror, caeli, stellarum, eo(que), in pugnam, aditum
(μονάδες: 6)
5. ob repentinum monstrum: να αποδοθεί η επιρρηματική σχέση με άλλους εμπρόθετους προσδιορισμούς.
(μονάδες: 6)
6. Να αντιστοιχίσετε του όρους της Α' στήλης με τους κατάλληλους όρους της Β' στήλης (ένας όρος πλεονάζει):


 Α' Στήλη: Ποιητές                                        Β' Στήλη: Έργα
Οβίδιος                                                  Για τη φύση των πραγμάτων
Πόπλιος Βεργίλιος Μάρων                         Μεταμορφώσεις
Λουκρήτιος                                            Για την αρχιτεκτονική
Κόιντος Οράτιος Φλάκκος                         Αινειάδα
                                                                         Ωδές

(μονάδες: 10)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. Μεταφράσεις
12. «Τι είναι» είπε «Τερτία μου; Γιατί είσαι λυπημένη; Τι σου συνέβη;» «Πατέρα μου» απάντησε εκείνη «ο Πέρσης πέθανε». Είχε πεθάνει πράγματι (ένα) σκυλάκι με αυτό το όνομα, το οποίο η κοπέλα πολύ αγαπούσε. Τότε ο πατέρας είπε στην Τερτία «δέχομαι τον οιωνό». Έτσι από τυχαίο λόγο προγεύτηκε στην ψυχή του την ελπίδα (ενός) περίλαμπρου θριάμβου.
13. εξαιτίας του ξαφνικού παράξενου και φοβερού θεάματος τρόμος είχε καταλάβει τις ψυχές των στρατιωτών και ο στρατός είχε χάσει την αυτοπεποίθησή (του). Τότε ο Σουλπίκιος Γάλλος μίλησε για τη φύση του ουρανού και για τη στάση και τις κινήσεις των αστεριών και της σελήνης και με αυτόν τον τρόπο έστειλε το στρατό πρόθυμο (ή με αναπτερωμένο το ηθικό) στη μάχη. Έτσι οι ελευθέριες τέχνες του Γάλλου άνοιξαν το δρόμο για εκείνη τη λαμπρή νίκη του Παύλου.

2.α.  αιτιατική πληθυντικού: fortuita dicta - αφαιρετική πληθυντικού: fortuitis dictis
ονομαστική ενικού: spes - αιτιατική πληθυντικού: spes
γενική πληθυντικού: praeclarorum triumphorum
Γεν. exercitus alacris            exercituum alacrium
Δοτ. exercitui alacri             exercitibus alacribus
Αφαιρ. exercitu alacri          exercitibus alacribus

2.β. caelum - caeli - caelo - caelum - caelum - caelo
ratio - rationis - rationi - rationem - ratio - ratione
Ενικός Αριθμός : illustre - illustris - illustri - illustre - illustre - illlustri
Πληθυντικός Αριθμός illustria- illustrium - illustribus - illustria - illustria - illustribus

2.γ. quae (ον. πληθ.) - quem (αιτ. εν.)
mi / meus (κλητ. εν.) - mearum (γεν. πληθ.)
illius (γεν. εν.) - illos ( αιτ. πληθ.)
eius (γεν. εν.) - ea ( αιτ. πληθ.)

3α. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται στα παρακάτω ρήματα :
ενεστώτας: es - παρακείμενος: fuisti
ενεστώτας: acciperis (- re) - μέλλοντας: accipieris (-re)
Μτχ . Ενεστώτα : praesumens (- ntis)     Μτχ. Παρ/νου: praesumptus -a- um
Μτχ. Μέλλοντα : praesumpturus - a- um
Παρατατικός: disputabat - μέλλοντας: disputabit - υπερσυντέλικος: disputaverat - συντ. μέλλοντας: disputaverit
Ενεργ. Φωνή : mittere       Παθητ. Φωνή : mitti
απαρέμφατο παρακειμένου: dedisse - σουπίνο: datum

3.β. ΕΝ. perit ΠΡΤ. peribat ΜΕΛ. peribit ΠΡΚ. periit ΥΠΕΡΣ. perierat Σ.Μ. perierit

4.α. eo: επιθετικός προσδιορισμός στο nomine
nomine : αφαιρετική της ιδιότητας στο catellus
quem : αντικείμενο στο ρήμα amabat
omen : αντικείμενο στο ρήμα accipio
ex dicto: εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας (συγκεκριμένα εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου) στο ρήμα praesumpsit
fortuito : επιθετικός προσδιορισμός στο dicto
spem : αντικείμενο στο ρήμα praesumpsit
animo: αφαιρετική του δηλώνει στάση σε τόπο (μεταφορικά) ή τρόπο και προσδιορίζει το praesumpsit

4.β. Pater dixit se omen accipere.

4.γ. terror: υποκείμενο του ρήματος invaserat
caeli : γενική κτητική στο ratione
stellarum : γενική υποκειμενική στο statu - motibus
eo(que) : επιθετικός προσδιορισμός στο modo
in pugnam : εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού στο misit
aditum : αντικείμενο στο dederunt
5. per, propter repentinum monstrum  [ex, de repentino monstro]

6.  Οβίδιος - Μεταμορφώσεις
Πόπλιος Βεργίλιος Μάρων - Αινειάδα
Λουκρήτιος - Για τη φύση των πραγμάτων
Κόιντος Οράτιος Φλάκκος – Ωδές

 Επαναληπτικά θέματα ΟΕΦΕ 2006

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.