Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

Άγνωστο κείμενο: Δημοσθένη, Προς Τιμόθεον §§ 66 - 68 (θέματα και απαντήσεις)

Ἴστε γάρ τοῦτον ἐν τῷ δήμῳ ὀμόσαντα καί ἐπαρασάμενον αὑτῷ ἐξώλειαν, εἰ μή γράψοιτο Ἰφικράτην ξενίας, καί καθιερώσαντα τήν οὐσίαν τήν ἑαυτοῦ.  ὀμόσας δέ ταῦτα καί ὑποσχόμενος ἐν τῷ δήμῳ οὐ πολλῷ χρόνῳ ὕστερον ἕνεκα τοῦ συμφέροντος αὑτῷ ἔδωκεν τῷ υἱεῖ τῷ ἐκείνου θυγατέρα. ὅς οὖν οὔτε ὑμᾶς ᾐσχύνθη ἐξαπατῆσαι ὑποσχόμενος, νόμων ὄντων, ἐάν τις τόν δῆμον ὑποσχόμενος έξαπατήσῃ, εἰσαγγελίαν εἶναι περί αὐτοῦ οὔτε τούς θεούς ὀμόσας καί ἐπαρασάμενος ἑαυτῷ ἔδεισεν, οὕς ἐπιώρκησεν, πῶς οὐκ εἰκός ἐμέ τούτῳ μή ἐθέλειν ὅρκον δοῦναι; οὔπω τοίνυν πολύς χρόνος ἐστιν ἐξ ὅτου ἐν τῷ δήμῳ πάλιν διωμόσατο μη εἶναι αὑτῷ ἐφόδια τῷ γήρᾳ ἱκανά, τοσαύτην οὐσίαν κεκτημένος· οὕτως ἄπληστος καί αἰσχροκερδής ὁ τρόπος αὐτοῦ ἐστιν.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
   ὄμνυμι = ορκίζομαι
   ἐπαράομαι - ῶμαι = καταριέμαι
   ἐξώλεια  = ολοκληρωτική καταστροφή
   ἐπαρῶμαι ἐξώλειαν ἐμαυτῷ = ξεστομίζω την πιο βαριά κατάρα για μένα, να αφανιστώ από το πρόσωπο της γης
   γράφομαί τινα (δίκην) ξενίας = καταγγέλλω κάποιον, γιατί ως ξένος σφετερίστηκε τα δικαιώματα του Αθηναίου πολίτη
   ξενία = τα δικαιώματα ενός ξένου
   καθιερόω -ῶ τι = αφιερώνω κάτι (στο Θεό)
   αἰσχύνομαι τινα = ντρέπομαι κάποιον
   εἰσαγγελία = α.  (ως δικανικός όρος) καταγγελία, μήνυση    β. πληροφορία
   ἐπιορκέω - ῶ = καταπατώ τον όρκο μου   
   δίδωμι ὄρκον τινί = α. δίνω το δικαίωμα σε κάποιον να ορκιστεί    β. (εδώ) δέχομαι τον όρκο του
   διόμνυμι ή διόμνυμαι = (μέσο) οκρίζομαι επίσημα
   ἐφόδιον - ἐφόδια = εφόδια, τα απαραίτητα για τη ζωή
   τρόπος = α.  τρόπος   β. (εδώ) χαρακτήρας
   τά ἐπιτήδεια = τα αναγκαία  τρόφιμα.


ΑΣΚΗΣΕΙΣ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Να μεταφραστεί το κείμενο

ασκΗσεις

1.    Να αναπτύξετε τις κατηγορηματικές μετοχές της περιόδου που σας δίνεται σε κατηγορηματικές προτάσεις.
*          στε γάρ τοτον ν τ δήμ μόσαντα καί παρασάμενον ατ ξώλειαν, ε μή γράψοιτο φικράτην ξενίας, καί καθιερώσαντα τήν οσίαν τήν αυτο

2.    Να χαρακτηρίσετε τις μετοχές και να τις αναλύσετε στις αντίστοιχες προτάσεις.
-        μόσας: 
     αναγνωριση: ...............................................................................
     αναλυση: ...................................................................................
-        ποσχόμενος
     αναγνωριση: ...............................................................................
     αναλυση: ...................................................................................

3.    α. Να γράψετε τα ρήματα από τα οποία παράγονται τα ουσιαστικά.   β.  Να γράψετε στα νέα ελληνικά ουσιαστικά ή επίθετα που παράγονται από τα ρήματα.
α.
β.
έξώλεια:
............................
ὄμνυμι:
....................................
ξενία:
............................
ὑπισχνοῦμαι:
....................................
εἰσαγγελία:
............................
κτῶμαι:
.....................................

4.    Να κλίνετε τις αντωνυμίες στο πρόσωπο και στο γένος στο οποίο βρίσκονται:  αὐτῷ, ὅτου, τοσαύτην

5.    Να διαγράψετε το σκέλος που περιέχει λάθος:
     ξενίας (Ἰφικράτην) : αντικείμενο     ή     γενική της αιτίας
     πολλῷ χρόνῳ (ὕστερον) :   δοτική του χρόνου     ή     δοτική του ποσού
     αὑτῷ (συμφέροντος) :  δοτική αντικειμενική     ή     αντικείμενο
     «ὅς οὖν ...» : κύρια κρίσεως     ή     αναφορική ονοματική πρόταση
     εἶναι (εἰσαγγελίαν) : επεξήγηση     ή     υποκείμενο

6.    πς οκ εκός μέ τούτ μή θέλειν ρκον δοναι: να μετατρέψετε την ευθεία ερώτηση σε πλάγια με ρήμα εξάρτησης το ἠρῶτα

7.    Να γράψετε τα παραθετικά των επιθέτων και των επιρρημάτων.
θετικος
συγκριτικος
υπερθετικος
πολλῷ
…...……………………………
…...……………………………
ἰκανά
…...……………………………
…...……………………………
…...……………………………
ὕστερον
…...……………………………

8.    Να κλίνετε τα παρακάτω ουσιαστικά και στους δυο αριθμούς: τῷ υἱεῖ, την θυγατέρα, τῷ γήρᾳ

9.    Να αποδώσετε τα σύστοιχα αντικείμενα στην πλήρη τους μορφή.
-        μόσας ταῦτα:
     αναπτυξη: ..................................................................................
-        (τος) μηδέν (ἀδικοῦσι):
     αναπτυξη: ..................................................................................

10. Με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια;
λεξη
ετυμολογικη συγγενεια
α.
συνωμότης = …...………………………………..…...………
β.
πανωλεθρία = …...…………………………………..…...…
γ.
ιστορία = …...……………………………………..…...………
δ.
καθιέρωση = …...………………………………..…...………
ε.
επάρατος = …...……………………………..…...…………
στ.
αγγελιαφόρος = …...………………………………..…...…
ζ.
επίορκος =  …...……………………………..…...…………
η.
δημαγωγός = …...……………………………..…...………
θ.
δεισιδαιμονία = …...………………………………..…...




ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
μεταφραση:
Γνωρίζετε ασφαλώς ότι αυτός ενώπιον του λαού έδωσε όρκο και ξεστόμισε την πιο βαριά κατάρα για τον εαυτό του, να αφανιστεί από το πρόσωπο της γης, αν δεν καταγγείλει τον Ιφικράτη ότι, ενώ ήταν ξένος, σφετερίστηκε τα δικαιώματα του (Αθηναίου) πολίτη και (γνωρίζετε ακόμη) ότι αφιέρωσε την περιουσία του στους θεούς. Μολονότι έδωσε αυτόν τον όρκο και αυτήν την υπόσχεση μπροστά στο λαό όχι πολύ χρόνο αργότερα από συμφέρον πάντρεψε την κόρη του με τον γιο εκείνου (του Ιφικράτη). Από έναν άνθρωπο λοιπόν ο οποίος από τη μια δε ντράπηκε να σας δώσει υποσχέσεις και να σας εξαπατήσει, μολονότι υπάρχουν νόμοι (οι οποίοι ορίζουν), αν κάποιος δώσει υποσχέσεις στο λαό και τον εξαπατήσει να εισαχθεί σε δίκη, και από την άλλη ορκίστηκε στους θεούς και καταράστηκε τον εαυτό του και δε φοβήθηκε τους όρκους που καταπάτησε, πως δεν είναι φυσικό εγώ να μη θέλω να δεχθώ τον όρκο από αυτόν; Και δεν είναι πολύς ο χρόνος από τότε που ορκίστηκε επίσημα πάλι μπροστά στο λαό ότι αυτός δεν έχει αρκετά εφόδια για τα γεράματά του, μολονότι έχει τόση μεγάλη περιουσία· τόσο πολύ ο χαρακτήρας του ρέπει προς την απληστία και την αισχροκέρδεια

1.    Να αναπτύξετε τις κατηγορηματικές μετοχές της περιόδου που σας δίνεται σε κατηγορηματικές προτάσεις.
*          στε γάρ τοτον ν τ δήμ μόσαντα καί παρασάμενον ατ ξώλειαν, ε μή γράψοιτο φικράτην ξενίας, καί καθιερώσαντα τήν οσίαν τήν αυτο
   στε γάρ τι οτος ν τ δήμ μοσε
   στε γάρ τι οτος πηράσατο
   στε γάρ τι οτος καθιέρωσε
2.    Να χαρακτηρίσετε τις μετοχές και να τις αναλύσετε στις αντίστοιχες προτάσεις.
-        μόσας: 
     αναγνωριση: εναντιωματική μετοχή
     αναλυση: εἰ καί ὤμοσε
-        ποσχόμενος
     αναγνωριση: εναντιωματική μετοχή
     αναλυση: εἰ καί ὑπέσχτο

3.    α. Να γράψετε τα ρήματα από τα οποία παράγονται τα ουσιαστικά.   β.  Να γράψετε στα νέα ελληνικά ουσιαστικά ή επίθετα που παράγονται από τα ρήματα.
α.
β.
έξώλεια:
ὄλλυμι
ὄμνυμι:
εξωμότης, συνωμότης
ξενία:
ξενίζω
ὑπισχνοῦμαι :
υπόσχεση
εἰσαγγελία:
εἰσαγγέλλομαι
κτῶμαι:
κτήμα, κτήση


 4.    Να κλίνετε τις αντωνυμίες στο πρόσωπο και στο γένος στο οποίο βρίσκονται:  ατ, του, τοσαύτην


ενικοσ αριθμοσ
ονομ.
- - - - - - - -
ὅστις
τοσαύτη
γεν.
ἑαυτοῦ, αὑτοῦ
οὗτινος,  ὅτου
τοσαύτης
δοτ.
ἑαυτῷ, αὑτῷ
ᾧτινι, ὅτῳ
τοσαύτῃ
αιτ.
ἑαυτόν, αὑτόν
ὅντινα
τοσαύτην
κλητ.
- - - - - - - -
- - - - - - - -
- - - - - - - -

πληθυντικοσ αριθμοσ
ονομ.
- - - - - - - -
οἵτινες
τοσαῦται
γεν.
ἑαυτῶν, αὑτῶν,  σφῶν αὐτῶν
ὧντινων
τοσούτων
δοτ.
ἑαυτοῖς, αὑτοῖς, σφίσιν αὐτοῖς
οἷστισι (ν)
τοσαύταις
αιτ.
ἑαυτούς, αὑτούς, σφᾶς αὐτούς
οὕστινας
τοσαύτας
κλητ.
- - - - - - - -
- - - - - - - -
- - - - - - - -

5.    Να διαγράψετε το σκέλος που περιέχει λάθος:
ξενίας (Ἰφικράτην) : αντικείμενο     ή     γενική της αιτίας
*   πολλ χρόν (ὕστερον) :   δοτική του χρόνου     ή     δοτική του ποσού
ατ (συμφέροντος) :  δοτική αντικειμενική     ή     αντικείμενο
*   «ς ον ...» : κύρια κρίσεως     ή     αναφορική ονοματική πρόταση
εναι (εἰσαγγελίαν) : επεξήγηση     ή     υποκείμενο

6.    πς οκ εκός μέ τούτ μή θέλειν ρκον δοναι: να μετατρέψετε την ευθεία ερώτηση σε πλάγια με ρήμα εξάρτησης το ρτα.
-               Ἠρῶτα πῶς οὐκ εἰκός (εἴη) μή ἐθέλειν ὅρκον δοῦναι
7.    Να γράψετε τα παραθετικά των επιθέτων και των επιρρημάτων.
θετικος
συγκριτικος
υπερθετικος
πολλ
πλείονι, πλέονι
πλείστῳ
κανά
ἱκανώτερα
ἱκανώτατα
- - - - -
στερον
ὕστατα

8.    Να κλίνετε τα παρακάτω ουσιαστικά και στους δυο αριθμούς: τ υε, την θυγατέρα, τ γήρ


ενικοσ αριθμοσ
ον.
ὁ υἱός
ἡ θυγάτηρ
τό γῆρας
γεν.
τοῦ υἱοῦ - υἱέος
τῆς θυγατρός
τοῦ γήρατος
δοτ.
τῷ υἱῷ - υἱεῖ
τῇ θυγατρί
τῷ γήρατι
αιτ.
τόν υἱόν
τήν θυγατέρα
τό γῆρας
κλ.
(ὦ)  υἱέ
(ὦ)  θύγατερ
(ὦ) γῆρας   


πληθυντικοσ αριθμοσ
ον.
οἱ υἱεῖς
αἱ θυγατέρες
δεν εχει
γεν.
τῶν υἱέων
τῶν θυγατέρων
δοτ.
τοῖς υἱέσι
ταῖς θυγατράσι
αιτ.
τούς υἱεῖς
τάς θυγατέρας
κλ.
(ὦ) υἱεῖς
(ὦ) θυγατέρες

 9.    Να αποδώσετε τα σύστοιχα αντικείμενα στην πλήρη τους μορφή.
-        μόσας τατα:
     αναπτυξη: ὀμόσας τούτους τούς ὅρκους
-        (τος) μηδέν (δικοσι):
     αναπτυξη: τοῖς μηδεμίαν ἀδικίαν ἀδικοῦσι

10.    Με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια;
λεξη – ετυμολογικη συγγενεια
λεξη – ετυμολογικη συγγενεια
α.
συνωμότης = ὀμόσαντα
στ.
αγγελιαφόρος = είσαγγελίαν
β.
πανωλεθρία = ἐξώλειαν
ζ.
επίορκος =  ἐπιώρκησεν
γ.
ιστορία = ἴστε
η.
δημαγωγός =  δήμῳ
δ.
καθιέρωση = καθιερώσαντα
θ.
δεισιδαιμονία = ἐδεισεν
ε.
επάρατος = ἐπαρασάμενον



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.