Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010

Διαγώνισμα Λατινικών Β Λυκείου μαθ. 7 και 15 (θέματα και απαντήσεις)

  ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β' ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιο σας τα παρακάτω κείμενα:
Tarquinius Superbus, septimus atque ultimus regum, hoc modo imperium perdit. Filius eius Sextus Tarquinius pudicitiam Lucretiae, uxoris Collatini, laedit. Maritus et pater et Iunius Brutus eam maestam inveniunt. Illis femina cum lacrimis injuriam aperit et cultro se ipsam interficit. Brutus ex vulnere dolore magno cultrum extrahit et delictum punire parat...
Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de via fessus ibi dormivisse. Tum Casus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit aversos. Ubi Hercules, e sommo excitatus, gregem aspexit et partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam; sed postquam boum vestigia foras versa vidit, confusus gregem ex loco infesto amovere coepit. Sed bovum mugitus ex spelunca auditus Herculem convertit.
( μονάδες 40 )
Β. Παρατηρήσεις
1. α) uxoris, pater, cultro, vulnere, partem, mugitus.
Να γράψετε την αιτιατική ενικού και τη γενική πληθυντικού των παραπάνω λέξεων.
( μονάδες 3 )
β) hoc modo, boves quosdam, loco infesto.
Να γράψετε την ονομαστική ενικού και πληθυντικού καθώς και την αφαιρετική πληθυντικού των συνεκφορών.
( μονάδες 4,5 )
γ) Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της στήλης Α' και δίπλα το γράμμα της στήλης Β' που αντιστοιχεί στον καθένα από αυτούς. Τέσσερα στοιχεία της στήλης Β' περισσεύουν. 



Στήλη Α
Στήλη Β
1. gregem
α. αιτιατική ενικού του τριτόκλιτου γένους αρσενικού ουσιαστικού gregis - is
2. foras
β. αιτιατική ενικού του τριτόκλιτου γένους θηλυκού ουσιαστικού grex - gregis
3. maestam
γ. αιτιατική πληθυντικού του πρωτόκλιτου γένους θηλυκού ουσιαστικού fora - ae
4. viribus
δ. αιτιατική ενικού του δευτερόκλιτου θηλυκού γένους επιθέτου maestus - a - um

ε. δοτική πληθυντικού του τριτόκλιτου γένους θηλυκού ουσιαστικού vis - vim

στ. αφαιρετική πληθυντικού του τριτόκλιτου γένους θηλυκού ουσιαστικού vis - vim

ζ. αιτιατική ενικού του τριτόκλιτου γένους αρσενικού ουσιαστικού grex - gregis

η. επίρρημα (τοπικό)

θ. αιτιατική ενικού θηλυκού γένους του πρωτόκλιτου ουσιαστικού maesta - ae

( μονάδες 2 )
2. α) Να γράψετε το δεύτερο ενικό και το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα, μέλλοντα και παρακειμένου των παρακάτω ρημάτων στη φωνή που βρίσκονται. laedit, pergit, videt, interficit.
( μονάδες 9,5 )
β) Να γράψετε για κάθε ρηματικό τύπο τους τύπους που ζητούνται.
fertur : β' ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα.
refecisse : απρμφ. ενεστώτα ενεργητικής και παθητικής φωνής.
aspexit : β' ενικό οριστικής ενεστώτα ενεργητικής και παθητικής φωνής.
auditus : γ' πληθυντικό ενεστώτα και παρατατικού.
( μονάδες 4 )
γ) abesse, amovere: Να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι.
 ( μονάδες 2 )
3. α) Να αλλάξει η σύνταξη της παρακάτω πρότασης σε απαρεμφατική με εξάρτηση από τύπο του ρήματος feror. Τι παρατηρείτε ως προς το υποκείμενο του απαρεμφάτου;
" Casus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit "
( μονάδες 7 )
β) Να μεταφέρετε στο τετράδιο σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου:
ultimus : είναι..............................στο....................................
maestam : είναι..............................στο....................................
punire : είναι..............................στο....................................
illis : είναι..............................στο....................................
se : είναι..............................στο....................................
( μονάδες 5 )
γ) Στο δεύτερο απόσπασμα να διακρίνετε τους προσδιορισμούς σε επιρρηματικούς και ονοματικούς και να τους χαρακτηρίσετε.
( μονάδες 10 )
δ) Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη της παρακάτω περιόδου σε παθητική "Illis femina cum lacrimis injuriam aperit et cultro se ipsam interficit "
( μονάδες 3 )
4. Να καταγράψετε επιγραμματικά τα γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας.
( μονάδες 10 )

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ
Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Ο Ταρκύνιος ο Υπερήφανος, έβδομος και τελευταίος από τους βασιλείς, μ' αυτό το τρόπο χάνει την εξουσία. Ο γιος του ο Σέξτος Ταρκύνιος την τιμή της Λουκρητίας, συζύγου του Κολλατίνου, προσβάλλει. Ο σύζυγος και ο πατέρας και ο Ιούνιος Βρούτος βρίσκουν αυτή περίλυπη. Σ' εκείνους η γυναίκα με δάκρυα αποκαλύπτει την αδικία και με μαχαίρι αυτοκτονεί. Ο Βρούτος με μεγάλο πόνο τραβά το μαχαίρι από το τραύμα και ετοιμάζεται να τιμωρήσει το έγκλημα...
Κοντά στον Τίβερη ποταμό ο Ηρακλής λέγεται ότι ξεκούρασε τα βόδια και ότι ο ίδιος κουρασμένος από το δρόμο εκεί αποκοιμήθηκε. Τότε ο Κάκος, ο βοσκός έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, μερικά βόδια έσυρε με τις ουρές στη σπηλιά γυρισμένα ανάποδα. Όταν ο Ηρακλής, αφού ξύπνησε, είδε το κοπάδι και αντιλήφθηκε ότι λείπει ένα μέρος, κατευθύνθηκε στην πιο κοντινή σπηλιά αλλά αφού είδε ότι τα ίχνη των βοδιών ήταν γυρισμένα προς τα έξω, επειδή μπερδεύτηκε άρχισε να μετακινεί το κοπάδι από τον εχθρικό τόπο. Αλλά το μουγκρητό των βοδιών που ακούστηκε από τη σπηλιά γύρισε πίσω τον Ηρακλή.

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. α) Αιτιατική ενικού Γενική πληθυντικού
uxorem               uxorum
patrem               patrum
cultrum             cultrorum
vulnus               vulnerum
partem               partium
mugitum            mugituum

1.β)    Ονομ. Ενικού               Ονομ. Πληθυντικού       Αφαιρ. πληθυντικού
                 hic modus                 hi modi                                his modis
                 bos quidam            boves quidam               bobus/bubus quibusdam
                locus infestus            loca infesta                        locis infestis

1.γ) 1 - ζ, 2 - η, 3 - δ, 4 - στ.

2. α) Ενεστώτας
β' ενικό laedis pergis vides interficis
γ' πληθυντικό laedunt pergunt vident interficiunt
Μέλλοντας
β' ενικό laedes perges videbis interficies
γ' πληθυντικό laedent pergent videbunt interficient
Παρακείμενος
β' ενικό laesisti perrexisti vidisti interfecisti
γ' πληθυντικό laeserunt/ere perrexerunt/ere viderunt/ere interfecerunt/ere

2.β)  fertur : ferris fereris
refecisse : reficere refici
aspexit : aspicis aspiceris
auditus : audiuntur audiebantur

2. γ)  absum, afui, -------- , abesse
amoveo, amovi, amotum, amovere

3. α) Fertur Casus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxisse. To υποκείμενο του ειδικού απρμφ. (traxisse) δεν επαναλαμβάνεται με την μορφή προσωπικής αντωνυμίας (se) όπως απαιτεί το φαινόμενο του Λατινισμού του ειδικού απαρεμφάτου, επειδή το ρήμα εξάρτησης (fertur) βρίσκεται στην παθητική φωνή, προσωπική σύνταξη (άρση του Λατινισμού του ειδικού απαρεμφάτου).

3. β) ultimus : είναι παράθεση στο "Tarquinius Superbus".
maestam : είναι κατηγορούμενο στο eam (αντικείμενο του "inveniunt")
punire : είναι τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο "parat", υποκείμενο του
punire : Brutus -> ταυτοπροσωπία.
illis : είναι έμμεσο αντικείμενο στο "aperit".
se : είναι αντικείμενο στο "interficit" άμεση αυτοπάθεια.

3.γ) Επιρρηματικοί προσδιορισμοί
prope : προσδιορισμός του τόπου.
de via : εμπρόθετος της αιτίας.
fessus : αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος.
ibi : προσδιορισμός του τόπου (στάση).
Tum : προσδιορισμός του χρόνου.
fretus : επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου.
in speluncam : εμπρόθετος τόπου (κίνηση σε).
caudis : αφαιρετική του μέσου.
aversos : επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου.
Ubi... aspexit, et partem... sensit : χρονικές προτάσεις, που δηλώνουν το
προτερόχρονο στο παρελθόν.
e somno : εμπρόθετος που δηλώνει έξοδο από κατάσταση.
excitatus : χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος.
ad speluncam : εμπρόθετος τόπου (κίνηση σε).
postquam... vidit : χρονική πρόταση που δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν
foras : επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου.
confusus : αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος.
ex loco : εμπρόθετος τόπου (απομάκρυνσης).
ex spelunca: εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει προέλευση.
Ονοματικοί προσδιορισμοί
fluviun : ομοιόπτωτος, παράθεση στο "Tiberim"
ipse : ομοιόπτωτος, κατηγορηματικός στο Hercules
              pastor : ομοιόπτωτος, παράθεση στο Cacus
              quosdam : ομοιόπτωτος, επιθετικός στο "boves"
              proximam : ομοιόπτωτος, επιθετικός στο "speluncam"
              boum : ετερόπτωτος, γενική κτητική στο "vestigia"
              infesto : ομοιόπτωτος, επιθετικός στο "loco"
              bovum : ετερόπτωτος, γενική υποκειμενική στο "mugitus"
              auditus : επιθετική μετοχή, ομοιόπτωτος επιθετικός στο "mugitus" 

   δ) Illis a femina cum lacrimis injuria aperitur et cultro ipsa interficitur. 

4. Σχολικό βιβλίο {σελ. 11,12}. Να δοθεί έμφαση στα "μαύρα" γράμματα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.