Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Διαγώνισμα Λατινικών Γ Λυκείου: μαθήματα 30, 31 και 49 (θέματα και απαντήσεις)

A. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα:
30. Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset,  hominem comprehendit et in custodiam Ephesi tradidit. Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc. Noli spectare quanti homo sit.
31. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto  miles  Latinus   Romano  virtute  antecellat».   Tum  adulescens  viribus  suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit.
49. Porcia Bruti  uxor,  cum  viri  sui   consilium  de   interficiendo  Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se  vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium.
[Μονάδες 40]
Β. Παρατηρήσεις
1.  α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:
* summaque:  την αιτιατική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού στο θηλυκό γένος και την κλητική ενικού (και τους δύο τύπους) του υπερθετικού βαθμού στο αρσενικό γένος.
* singularis: την αιτιατική ενικού και την κλητική πληθυντικού και στα τρία γένη του επιθέτου.
[Μονάδες 9]
1. β. quidam: τις πλάγιες πτώσεις ενικού του ουδετέρου και τις πλάγιες πτώσεις πληθυντικού του αρσενικού.
[Μονάδες 4]
2. α. cognovisset, obiurgandam, cernatur: Να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα των παραπάνω τύπων στη φωνή που βρίσκονται.
[Μονάδες 6]
2.  β. rediens: Να κλίνετε την οριστική ενεστώτα στον πληθυντικό αριθμό και την υποτακτική υπερσυντελίκου στον ενικό αριθμό.
[Μονάδες 3]
2.  γ. praeterequitavit:  Να γράψετε το α΄ ενικό της υποτακτικής ενεστώτα ενεργητικής  φωνής και το β΄ ενικό της υποτακτικής παρατατικού της μέσης φωνής.
[Μονάδα 1]
2.  δ. permotus: Να κλιθεί το γερούνδιο.
[Μονάδες 4]
2.  ε. resecandorum:  Να γράψετε την αφαιρετική του γερουνδίου και την ονομαστική ενικού του αρσενικού της μετοχής μέλλοντα.
[Μονάδες 2]
2.  στ. elapso: Να γραφεί το απαρέμφατο μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο).
[Μονάδα 1]
3.  α. Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano  virtute antecellat: Να μετατραπεί στον πλάγιο λόγο το παραπάνω χωρίο με εξάρτηση: Dux  hostium adulescentem incitavit... (=ο αρχηγός των εχθρών παρακίνησε το νεαρό...)
[Μονάδες 6]
3.  β. ut singularis  proelii  eventu  cernatur:  Να  αναγνωρίσετε  την  παραπάνω πρόταση (είδος, εξάρτηση, χρόνος και έγκλιση εκφοράς, συντακτική θέση).
[Μονάδες 8]
3. γ. cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης.
[Μονάδες 7]
4. α. Porcia … poposcit: Να συμπτυχθούν οι δύο προτάσεις σε μια με μετατροπή της δευτερεύουσας πρότασης στην αντίστοιχη μετοχή.
[Μονάδες 2]
4. β. unguium resecandorum causa:  Να μετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική με αντικατάσταση του τύπου «γερουνδιακό + υποκείμενο» από τύπο «γερούνδιο + αντικείμενο».
[Μονάδες 2]
4. γ. quod Porcia tonsoris praeripuisset officium: Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
[Μονάδες 2]
5.  α. vocatus: Να αναλυθεί η μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση (με cum ιστορικό + ρήμα).
[Μονάδες 2]
5.  β. Noli spectare quanti homo sit: Να μετατραπεί ο πλάγιος λόγος σε ευθύ.
[Μονάδα 1]

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. Μετάφραση
30. Αργότερα κάποιος Πλάτωνας από τις Σάρδεις, όταν είχε μάθει από επιστολή του Αισώπου ότι αυτός ήταν δραπέτης, συνέλαβε τον άνθρωπο και τον παρέδωσε στη φυλακή στην Έφεσο. Εσύ αναζήτησε τα ίχνη του ανθρώπου, σε παρακαλώ, και με την πιο μεγάλη φροντίδα είτε στείλε (τον) στη Ρώμη είτε επιστρέφοντας από την Έφεσο φέρτον μαζί σου. Να μη σε απασχολήσει πόσο αξίζει ο άνθρωπος.
31. Αλλά λίγο αργότερα ο γιος του πέρασε έφιππος μπροστά από το στρατόπεδο των εχθρών και από τον αρχηγό των εχθρών μ’ αυτά τα λόγια προκλήθηκε σε μάχη: «Ας μονομαχήσουμε, για να φανεί από την έκβαση της μονομαχίας πόσο ο Λατίνος στρατιώτης ξεπερνά το Ρωμαίο σε ανδρεία». Τότε ο νεαρός, επειδή είχε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και επειδή παρακινήθηκε από την επιθυμία για μάχη, αντίθετα με τη διαταγή του υπάτου όρμησε στη μάχη.
49. Η Πορκία, η σύζυγος του Βρούτου, όταν είχε μάθει το σχέδιο του άντρα της να δολοφονήσει τον Καίσαρα, ζήτησε ένα ξυράφι (μαχαιράκι) μανικιουρίστα τάχα για να κόψει τα νύχια της και με αυτό αυτοτραυματίστηκε επειδή της γλίστρησε δήθεν κατά τύχη. Έπειτα ο Βρούτος, αφού κλήθηκε από την κραυγή των υπηρετριών στην κρεβατοκάμαρα, ήλθε για να τη μαλώσει, επειδή τάχα είχε κλέψει την τέχνη του μανικιουρίστα.



Β. Παρατηρήσεις
1.  α) summaque: superiores /  supreme, summe
singularis: singularem, singularem, singulare
singulares, singulares, singularia
1. β)   cuiusdam cuidam quoddam quodam
 quorundam quibusdam quosdam quibusdam
2. α) cognosce cognoscite
2. β) redimus reditis redeunt
obiurgare obiurgamini
cernere cernimini
redissem redisses redisset
2. γ) praeterequitem praeterequitateris (-re)
2. δ) permovendi permovendo permovendum permovendo
2. ε) resecando resecaturus
2. στ) elapsurum esse
3. α) Dux hostium adulescentem incitavit ut congrederentur, ut singularis proelii eventu cerneretur, quanto miles Latinus Romano virtute antecelleret.
3. β) ∆ευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση. Εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο ut, επειδή είναι καταφατική. Εκφέρεται με υποτακτική όπως όλες οι τελικές (γιατί εκφράζει σκοπό προσδοκώμενο) και μάλιστα χρόνου ενεστώτα, γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (congrediamur) και αναφέρεται στο παρόν – μέλλον. Η πρόθεση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της  κύριας  με τη  δευτερεύουσα  πρόταση) και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της.
3. γ) cognovisset: Ρήμα. Plato: εννοούμενο υποκείμενο του ρήματος “ cognovisset”. esse: Αντικείμενο στο ρήμα cognovisset, ειδικό απαρέμφατο. eum: Υποκείμενο απαρεμφάτου “esse”, ετεροπροσωπία. fugitivum: κατηγορούμενο στο “eum”. ex litteris: Εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης στο “cognovisset”. Aesopi: Γενική του δημιουργού (ή κτητική) στο “litteris”.
4. α) “Porcia, Bruti uxor, viri sui consilio de interficiendo Caesare cognito cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit”.
4. β) “ungues resecandi causa”.
4. γ) quod a Porcia officium tonsoris praereptum esset”.
5. α) “cum (Brutus) vocatus esset”
5. β) “Quanti homo est?”


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ενδεικτικές απαντήσεις Κ.Ε.Ε. για τα λατινικά 2023

Οι ενδεικτικές απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων Γενικών Λυκείων για το μάθημα των Λατινικών Ημερησίων και Εσπερινών Λυκείων.